Van Aken via Bunschoten naar Laren en Eemnes

Van Aken via Bunschoten naar Laren en Eemnes

In het Gooise Laren woont al eeuwenlang een RK-familie met de naam Van Aken. Deze naam komt niet alleen in Laren voor, maar ook in de aangrenzende gemeente Eemnes. Deze familie komt oorspronkelijk (voor zover mogelijk nagegaan) uit Bunschoten.

Het kan soms raar lopen maar zou zo rond 1600 een zekere Anthonis Jansz vanuit het Duitse Aken naar Bunschoten gekomen kunnen zijn? Dat zou een mooi begin van dit verhaal zijn. Het begin van de geschiedenis van een familie Van Aken in het Gooi- en Eemland.

Dit artikel is tot stand gekomen als samenwerking tussen de Historische Kring Laren (HKL) en de Historische Kring Eemnes (HKE).

Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 92 [2005-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.

Door Henk van Hees, met medewerking van Yvonne Majoor, Michel Majoor, Harry v.d. Voort en O. Dekkers

Maar we weten niet zeker of het echt zo gegaan is. Wat we wel weten is dat er in de Hervormde kerk van Bunschoten een grafsteen uit 1622 ligt met de aanduiding dat dit de laatste rustplaats is van de kleermaker ANTHONIS JANSZ VAN AKEN. Mogelijkerwijs was hij de vader van Reijer Teunisz van Aken, die geboren is rond het jaar 1600. Deze Reijer van Aken is in ieder geval twee keer getrouwd. Zijn eerste huwelijk werd rond 1631 gesloten met AERTJEN HERBERTS ofwel AERTGEN BESSELS. Het is ook mogelijk dat het hier om twee verschillende vrouwen gaat en dat het dus twee huwelijken betreft. Voor zover bekend zijn tussen 1632 en 1663 zeven kinderen van Reijer Teunisz van Aken gedoopt in de Hervormd kerk van Bunschoten. We noemen hier twee zoons:

1. Teunis (ged. Bunschoten 29-11-1640) trouwt voor de eerste keer in Bunschoten op 15-10-1665 met Aeltjen Meijnsen. Na 1672 woont hij vermoedelijk enige tijd in Monnikendam en omgeving. Rond 1688 trouwt hij voor de tweede keer met Trijntje Claes Opstroomer. Uit dit huwelijk is een zoon Reijer van Aken geboren. (1702 – ca. 1732), die later herbergier werd in de herberg naast de Hervormde kerk in Bunschoten.   

2. Een andere zoon van Reijer van Aken en zijn eerste vrouw Aertgen Bessels was Hendrick van Aken. (ged. Bunschoten 9-10-1653). Hij werd later onderschout van Bunschoten en trouwde op 29-12-1676 te Amersfoort met Elisabeth (Liesbeth) Vastert. Bij die gelegenheid werd Hendrick “gewezen knecht in De Doelen” genoemd en Liesbeth “de meid”.

REIJER TEUNISZ VAN AKEN trouwde voor de tweede keer in Bunschoten op 14-8-1670 met LUBBERTJEN JOCHEMS. Uit dit huwelijk werden voor zover bekend vier kinderen in Bunschoten gedoopt. Eerst een tweeling in 1671, vervolgens een zoon Jan in 1675 en een dochter Marrijtje in 1676. Wat is er nu gebeurd in de periode tussen 1671 en 1675?? Het antwoord op deze vraag kregen we van de heer O. Dekkers uit Bunschoten. Het is algemeen bekend dat 1672 in Nederland het Rampjaar was omdat de Fransen hier binnengevallen waren. In Bunschoten was het toen blijkbaar ook goed raak. Veel inwoners vluchtten naar Edam en omgeving. In 1672 werden in Bunschoten 20 kinderen gedoopt (normaal circa 50) en in Edam werden in datzelfde jaar 17 kinderen uit Bunschoten gedoopt. In 1673 in Bunschoten 10 kinderen en in Edam 23 Bunschoters. In 1674 in Bunschoten 35 kinderen en in Edam 7 Bunschoters. In 1675 in Bunschoten 54 kinderen en in Edam geen enkele Bunschoter. Dit betekent dat tussen 1671 en 1675 veel Bunschoters weggevlucht waren. Een grote groep zat in Edam. Mogelijk zijn de Bunschoters ook naar andere plaatsen gevlucht. Daarover is niet veel bekend. Wel lijkt het erop dat vooral jonge gezinnen weggevlucht zijn. Het sterftecijfer in Bunschoten veranderde in die tijd niet veel. Dit verhaal geeft mogelijk de oplossing voor een raadsel. REIJER TEUNISZ VAN AKEN en LUBBERTJEN JOCHEMS moeten ook nog een zoon EVERT gehad hebben. Hij moet geboren zijn tussen 1671 en 1675. Zijn doop is niet gevonden. Mogelijk is hij in die periode ergens in Noord-Holland geboren. Op 15-11-1696 gaat hij in Bunschoten in ondertrouw met GRIETJE ANTHONISZ. Het huwelijk wordt gesloten in Laren op 25-11-1696. De kinderen worden in Laren Hervormd gedoopt. Evert trouwt in Laren voor de tweede keer met Emmetje Hendriks op 25-4-1716. Kinderen uit dit huwelijk worden Rooms-Katholiek gedoopt. Dit waren de stamouders van de familie Van Aken in Laren en Eemnes. Hieronder worden deze nakomelingen besproken.

De familie van Aken.

Voor de volledige stamboom bij dit artikel, zie ook Kwartaalbericht 92 [2005-2] – Foto middenpagina.

De oorsprong van deze familie wordt door de HKE beschreven, alsmede de Schipperstak van de familie (deze tak is ontstaan uit zowel de Spinders- als uit de Schilderstak van de familie). In Eemnes is er ook een Klompen-makersfamilie Van Aken: die wordt door de HKE alleen in hun kwartaalbericht beschreven.

Dit is een op zich staande familie Van Aken. In Laren waren er twee familietakken, namelijk de Spinderstak en de Schilderstak. De genealogische werkgroep van de HKL heeft deze 2 takken uitgezocht en op papier gezet in het volgende overzicht.

Lambertus van Aken, van beroep huisschilder te Laren met zijn vrouw Trijntje de Leeuw (collectie Fam. van Aken)

We beginnen met de stamvader:

I Evert Reijersze van AKEN, geboren 1671-1675 afkomstig uit Bunschoten, overleden na 1723. Ondertrouwd (1) op 15-11-1696 te Bunschoten, gehuwd op 25-11-1696 te Laren NH, gehuwd voor de kerk (nederlands hervormd) op 16-12-1696 te Laren NH met Grietjen Anthonisze, afkomstig uit Laren NH. Gehuwd (2) op 25-04-1716 te Laren NH met Emma Hendricksen, begraven op 10-01-1737 te Laren NH. Uit het eerste huwelijk 8 kinderen, allen hervormd gedoopt te Laren NH en Blaricum. De vier kinderen uit het 2e huwelijk werden allen rooms katholiek gedoopt, waaronder 2 zonen:

9. Antonius Evertsze (van AKEN) (zie lIa). (TAK A SPINDERSTAK)

11. Heijndrick Evertsze (van AKEN) (zie Ilb). (TAK B SCHILDERSTAK)

Uit deze twee zonen ontstonden de twee familietakken, de spinderstak (Tak A) en de schilderstak (Tak B). De spinderstak (A) is reeds uitgestorven, de schilderstak (B) leeft nog voort in Laren, er bestaat nog altijd een schildersbedrijf Van Aken, dat wordt geleid door twee Van Aken’s. We beginnen het overzicht met de SPINDERSTAK (A):

IIa Antonius Evertsze (van AKEN), gedoopt (rk) op 16-03-1717 te Laren NH, overleden op 11-06-1765 te Laren NH, begraven op 16-06-1765 te Laren NH. Gehuwd op 03-08-1736 te Laren NH, gehuwd voor de kerk op 04-08-1736 te Laren NH (rk) met Geertruida Jacobs. Uit dit huwelijk 6 kinderen, waaronder: 

1. Everardus Anthonisze (van AKEN) (zie lila).

6. Jacobus Antonisze (van AKEN). Deze persoon wordt door de HKE beschreven. Hij is de stamvader van de Schipperstak. (TAK C).

Johannes van Aken, huisschilder te Laren (1893-1961) met zijn vrouw Catharina Vlug (foto collectie fam. van Aken)

We vervolgen nu met:

IIla Everardus Anthonisze (van AKEN), gedoopt (rk) op 12-04-1737 te Laren NH, begraven op 08-12-1797 te Laren NH. Gehuwd (1) op 23-03-1759 te Laren NH, gehuwd voor de kerk op 23-03-1759 te Laren NH (rk) met Gijsbertje Elbertsze (KOK), gedoopt op 13-02-1735 te Laren NH, mogelijk begraven op 21-09-1778 te Laren NH.

Gehuwd (2) op 27-07-1780 te Laren NH met Lambert je Jacobsze (de GROOT), gedoopt (rk) op 04-06-1750 te Laren NH, begraven op 07-04-1789 te Laren NH. Gehuwd (7) (3) op 20-01-1790 te Laren NH met Elisabeth KROOK.

Uit het eerste huwelijk 8 kinderen, waaronder 2 zonen:

5. Anthonius Evertsze van AKEN (zie IVa).

7. Elbert Evertsze van AKEN (zie IVb). 2005-2 Johannes van Aken, huisschilder te Laren (1893-1961) met zijn vrouw Catharina Vlug. Coll. Fam. Van Aken.

Uit het tweede huwelijk:

9. Pieter van AKEN. Deze persoon is ook als schipper naar Eemnes vertrokken en wordt ook beschreven door de HKE.

IVa Anthonius Evertsze van AKEN, werkman, spinder, gedoopt (rk) op 28-03-1766 te Laren NH, overleden op 20-12-1821 te Laren NH. Gehuwd op 04-091793 te Laren NH met Anna Zwaniksze (ANDRIESSEN), spinster, gedoopt (rk) op 27-08-1772 te Laren NH, overleden op 06-12-1840 te Laren NH. Uit dit huwelijk 13 kinderen, waaronder: 1. Evert van AKEN (zie Va). I

Vb Elbert Evertsze van AKEN, werkman, spinder, gedoopt (rk) op 19-09-1772 te Laren NH, overleden op 30-01-1818 te Laren NH. Gehuwd op 12-01-1800 te Laren NH met Leijsje Cornelisz SCHAAPHERDER, spinster, gedoopt (rk) op 19-04-1771 te Laren NH, overleden op 10-01-1833 te Laren NH. Uit dit huwelijk 11 kinderen, waaronder:

8. Jacob van AKEN (zie Vb).

Va Evert van AKEN, spinder, werkman, boerenknecht, landbouwer, gedoopt op 02-08-1794 te Laren NH, overleden op 02-01-1850 te Laren NH. Gehuwd op 11-05-1821 te Laren NH met Emmetje CAUS, spinster, gedoopt (rk) op 30-10-1794 te Laren NH, overleden op 12-12-1857 te Laren NH. Uit dit huwelijk 5 kinderen; de zonen overleden jong. De enige dochter is volwassen geworden.

Vb Jacob van AKEN, spinder, geboren op 04-12-1808 te Laren NH, gedoopt op 04-12-1808 te Laren NH, overleden op 15-02-1851 te Laren NH. Gehuwd op 14-01 -1832 te Laren NH met Sophia KLEIJN, spinster, geboren op 25-05-1805 te Laren NH, gedoopt (rk) op 25-05-1805 te Laren NH, overleden op 09-09-1855 te Laren NH. Uit dit huwelijk totaal 7 kinderen, waarvan er 2 de volwassen leeftijd bereikten:

2. Elbert van AKEN, spinder, geboren op 04-01-1835 te Laren NH, ongehuwd overleden op 28-08-1856 te Laren NH op 21 jarige leeftijd. 2005-2

7. Cornelis van AKEN, werkman, geboren op 03-07-1845 te Laren NH, ongehuwd overleden op 22-11-1902 te Laren NH op 57 jarige leeftijd. Met hen sterft de Spinderstak uit.

Bidprentje van Katrien (Catharien) van Aken (1921-1949) Larense Voorouders I5607

We vervolgen de Schilderstak (TAK B) en wel met:

Ilb Heijndrick Evertsze (van AKEN), gedoopt (rk) op 15-01-1721 te Laren NH. Gehuwd op 30-10-1745 te Laren NH, gehuwd voor de kerk op 30-10-1745 te Laren NH (rk) met Lambert jen Kreijnen (ROOZENDAAL), gedoopt (rk) op 12-08-1724 te Laren NH, begraven op 05-10-1794 te Laren NH. Uit dit huwelijk 10 kinderen, waaronder:

1. Everardus Hendricksz (van AKEN) (zie IlIc).

4. Krijn Hendricksze (van AKEN) (zie IIld).

6. Gerrit Hendricksz (van AKEN), gedoopt (rk) op 13-02-1754 te Laren NH, begraven op 28-04-1804 te Laren NH. Gehuwd op 23-04-1778 te Laren NH met Aartje Willemsz POST, gedoopt (rk) op 04-04-1755 te Laren NH, overleden op 25-01 -1820 te Laren NH. Dit echtpaar had geen kinderen.

IIIc Everardus Hendricksz (van AKEN), gedoopt (rk) op 18-07-1746 te Laren NH. Gehuwd op 08-08-1792 te Laren NH met Emmetje Willemsz ROEST, overleden op 18-05-1817 te Laren NH. Uit dit huwelijk:

1. Hendrik Eversze van AKEN, gedoopt op 04-09-1793 te Laren NH, begraven op 30-08-1806 te Laren NH.

IIId Krijn Hendriksze (van AKEN), verver, huisschilder, gedoopt (rk) op 30-03-1751 te Laren NH, overleden op 22-07-1836 te Laren NH. 10 Gehuwd op 31-05-1773 te Blaricum, gehuwd voor de kerk op 31-05-1773 te Blaricum (rk) met Claasje Ariaens SCHADÉE, geboren ± 1749 te Blaricum (gezindte: rk), overleden op 21-12-1829 te Laren NH. Dit gezin woonde aan de Brink in het midden van Laren. Uit dit huwelijk 6 kinderen, waaronder:

2. Hendrik Krijnen van AKEN (zie IVe).

4. Arian (Arie/Jan) Krijnen van AKEN (zie IVf).

IVe Hendrik Krijnen van AKEN, huisschilder, gedoopt (rk) op 05-02-1775 te Laren NH, overleden op 28-04-1811 te Laren NH. Gehuwd op 20-04-1802 te Laren NH met Gerritje Tijmensze de GRAAF, spinster, gedoopt (rk) op 05-03-1780 te Laren NH, overleden op 23-02-1855 te Laren NH. Uit dit huwelijk zijn 3 dochters geboren.

IVf Arian (Arie/Jan) Krijnen van AKEN, wever, werkman, schildersknecht, verver, schilder, gedoopt (rk) op 16-11-1778 te Laren NH, overleden op 23-02-1855 te Laren NH. Gehuwd op 13-04-1806 te Laren NH met Maria Paulus TEIJKEN (TIJKEN), spinster, gedoopt (rk) op 21 -09-1777 te Eemnes, overleden op 10-11-1839 te Laren NH. Uit dit huwelijk 8 kinderen, waaronder:

1. Pauwlus van AKEN (zie Vd).

2. Krijn van AKEN, militair, gedoopt op 13-12-1808 te Laren NH, ongehuwd overleden aan zijn verwondingen op 09-03-1832 te Dordrecht in het militaire hospitaal op 23 jarige leeftijd.

3. Gerrit van AKEN (zie Ve).

4. Ruthger van AKEN, spinder, geboren op 28-08-1812 te Laren NH, gedoopt op 29-08-1812 te Laren NH, overleden op 24-03-1865 te Laren NH, ongehuwd.

5. Hendrik van AKEN, landbouwer, werkman, geboren op 22-12-1813 te Laren NH, overleden op 16-09-1876 te Laren NH. Gehuwd op 15-01-1861 te Laren NH met Marritje BAKKER, landbouwster, gedoopt (rk) op 26-04-1797 te Laren NH, overleden op 16-11-1878 te Laren NH. Geen kinderen.

7. Jan Jansen van AKEN (zie Vf).

8. Arie van AKEN, wever, werkman, geboren op 15-01-1820 te Laren NH, overleden op 13-03-1876 te Laren NH. Gehuwd op 03-05-1861 te Laren NH met Teuntje VOS, naaister, geboren op 09-09-1816 te Laren NH, overleden op 07-06-1902 te Laren NH. Geen kinderen.

Vd Pauwlus van AKEN, schildersknecht, schilder, verver, gedoopt op 25-03-1807 te Laren NH, overleden op 12-04-1873 te Laren NH. Gehuwd op 05-11-1829 te Laren NH met Maria Magdalena BRAAM (ook wel Helena genoemd), naaister, de schildersaffaire uitoefenende, gedoopt (rk) op 02-10-1809 te Laren NH, overleden op 03-06-1877 te Laren NH. Dit echtpaar woonde aan de Brink in Laren tussen “De Warrekam” en de Kerklaan. Uit dit huwelijk 9 kinderen, waaronder:

1. Klaas van AKEN (zie Vla).

7. Jan van AKEN, verver, geboren op 19-05-1839 te Laren NH, ongehuwd overleden op 06-08-1863 te Laren NH op 24 jarige leeftijd.

9. Krijn van AKEN, schilder, kerkmeester, directeur onderlinge brandwaarborgmij “Cum Deo”, geboren op 06 02 1845 te Laren NH, overleden op 24-06-1922 te Laren NH aan het Krommepad. Gehuwd op 27-09-1878 te Laren NH met Jaantje van den BRINK, geboren op 19-03-1845 te Laren NH, overleden op 26-12-1897 te Laren NH. Geen kinderen.

Advertentie uit 1922 (archief HKL)

Ve Gerrit van AKEN, wever, werkman, spinder, geboren op 02-03-1811 te Laren NH, gedoopt op 02-03-1811 te Laren NH, overleden op 02-04-1847 te Laren NH. Gehuwd op 29-10-1835 te Laren NH met Lijsje VOS, spinster, geboren op 28-07-1813 te Laren NH, overleden op 11-02-1894 te Laren NH. Uit dit huwelijk 8 kinderen, waarvan alleen 2 dochters de volwassen leeftijd bereikten.

Vf Jan Jansen van AKEN, wever, koopman, venter, werkman, geboren op 21-01-1817 te Laren NH, overleden op 22-04-1878 te Laren NH.

Gehuwd (1) op 05-06-1840 te Laren NH met Lambert je CALlS, spinster, geboren op 20-09-1812 te Laren NH, overleden op 14-02-1849 te Laren NH.

Gehuwd (2) op 20-09-1850 te Laren NH met Wilhelmina MIJNHOUT, spinster, geboren op 17-12-1814 te Laren NH, overleden op 08-03-1889 te Laren NH.

Uit het eerste huwelijk 7 kinderen, waaronder:

3. Krijn van AKEN (zie Vlb). Uit het tweede huwelijk 5 kinderen, waaronder:

10. Lambertus van AKEN (zie Vlc).

Vla Klaas van AKEN, schilder, geboren op 02-04-1830 te Laren NH, overleden op 02-05-1876 te Blaricum. Gehuwd op 25-06-1861 te Blaricum met Geertruida KOELINK, geboren op 13-06-1830 te Blaricum, overleden op 21-04-1880 te Blaricum. Uit dit huwelijk is 1 dochter geboren.

Vlb Krijn van AKEN, werkman, koopman, geboren op 25-02-1844 te Laren NH, overleden op 24-06-1907 te Laren NH. Gehuwd op 09-11 -1877 te Laren NH met Grietje van der DUSSEN, geboren op 17-08-1843 te Laren NH, overleden op 29-01-1905 te Laren NH. 14 Uit dit huwelijk 3 kinderen, namelijk 2 jong overleden zonen en 1 volwassen geworden dochter.

Vlc Lambertus van AKEN, schilder, geboren op 16 051854 te Laren NH, overleden op 09-02-1933 te Laren NH. Gehuwd op 28-04-1885 te Laren NH met Trijntje de LEEUW, onderwijzeres, geboren op 06-06-1855 te Laren NH, overleden op 05-12-1920 te Laren NH. Dit gezin woonde aan de Dammaat 5, Bij den Toren nummers 3 en 5. Uit dit huwelijk 8 kinderen, waaronder:

1. Johannes van AKEN (zie Vila).

5. Johannes van AKEN (zie Vllb).

7. Wilhelmus van AKEN (zie Vllc).

Graf van Johannes van Aken – huisschilder te Laren (1886-1954), zijn vrouw Cornelia van Aken – Mol (1888-1977) en hun zoon Ben (foto Bep de Boer)

Vila Johannes van AKEN, schilder, geboren op 16-07-1886 te Laren NH, overleden in 1954. Gehuwd op 14-05-1913 te Laren NH met Cornelia MOL, geboren op 24-03-1888 te Laren NH, overleden in 1977. Uit dit huwelijk 6 kinderen, waaronder:

3. Lambertus Johannes van AKEN, geboren op 02-02-1920 te Laren NH.

4. Bernardus Johannes van AKEN, geboren op 04-06-1921 te Laren NH.

6. Theodorus Gijsbertus van AKEN, geboren op 21-11-1926 te Laren NH.

Vllb Johannes van AKEN, huisschilder, geboren op 23-08-1893 te Laren NH, overleden op 11-04-1961 te Laren NH. Gehuwd op 21-04-1920 te Laren NH met Catharina (Klaasje) VLUG, geboren op 17-05-1886 te Laren NH, overleden op 29-02-1960 te Laren NH. Dit gezin woonde aan de Dammaat 7. Uit dit huwelijk 2 kinderen, waaronder:

2. Johannes Lambertus van AKEN (zie VIII).

Rekening met brievenhoofd van Joh. van Aken uit 1943 (archief HKL)

Vllc Wilhelmus van AKEN, schilder, geboren op 20-05-1897 te Laren NH. Gehuwd op 02-11-1921 te Laren NH met Wilhelmina WIEGERS, geboren op 29-07-1900 te Laren NH. Uit dit huwelijk 1 dochter. Dit gezin woonde eerst te Laren NH aan de Pijlsteeg / Kerklaan, daarna vertrokken zij naar Bussum, om vervolgens een tijdje in Eemnes aan de Laarderweg te wonen. Daarna verhuisden zij weer terug naar Laren NH.

Hermina Antonia Maria Pasman (Mimie), weduwe van Lambertus Johannes van Aken, huisschilder te Laren (foto Bep de Boer)

VIII Johannes Lambertus van AKEN, huisschilder, geboren op 06-11-1923 te Laren NH, overleden op 08-01-1989 te Laren NH. Gehuwd op 02-01-1952 te Laren NH met Johanna Maria DUURLAND, geboren op 14-09-1926 te Laren NH. Uit dit huwelijk 9 kinderen, waarvan 2 zonen die samen het schildersbedrijf “VOF J.L. van Aken & Zn.” runnen. Dit schildersbedrijf is door hun vader opgezet en na zijn overlijden door Johan en Luuk van Aken voortgezet.

4. Johannes Ignatius Joseph Maria (Johan) van AKEN, huisschilder, geboren 1957 te Laren NH. Ongehuwd.

5. Lucas Marcus Maria (Luuk) van AKEN (zie IX).

De gebroeders Luuk (L.M.L.) van Aken (1959) en Johan (J.I.J.M.) van Aken (1957), huisschilders te Laren (foto Bep de Boer)

IX Lucas Marcus Maria (Luuk) van AKEN, huisschilder, geboren 1959 te Laren NH. Gehuwd met Jacqueline Emma Cornelia SMIT, geboren 1962 te Laren NH. Uit dit huwelijk:

1. Modesta (Modesta) van AKEN, geboren 1997 te Blaricum.

2. Zacharias (Zach) van AKEN, geboren 1999 te Laren NH

Een familie van Aken in Eemnes (Tak C)

In de 18e en 19e eeuw woonde er een Rooms-Katholieke familie Van Aken in Eemnes, afkomstig uit Laren. Het begon met:

I JACOB TONEN VAN AKEN, Zoon van Antony Everts van Aken en Gerritje Jacobs Gedoopt RK Laren 27-01-1745 Getrouwd te Stoutenburg 02-02 1766 FIJTJE JAN SE MORREN Geb. Hoogland

In zijn trouwjaar 1766 koopt Jacob van Aken bij de Hervormde kerk van Eemnes-Buiten, ten oosten van het pand Laarderweg 3 een stuk grond met een schuur erop. Daar staat nu de woning Laarderweg 10 (familie Pijnappel). Jacob koopt deze grond van Barend Vos, de eigenaar van Laarderweg 3. In de koopakte staat dat de grond tussen de schuur en het pand Laarderweg 3 niet bebouwd mag worden. Jacob van Aken en zijn buurman Barend Vos zullen samen gebruik moeten maken van de brug, die van hun grond over de sloot naar de Gemene Steeg (de Laarderweg) loopt. De samenwerking tussen de buren gaat echter nog verder: ze moeten volgens de akte ook samen gebruik maken van “het secreet (WC) dat op de sloot na (= naar) de pastorie staat”.

Nadat Jacob van Aken in 1766 de schuur gekocht had, moet hij er al gauw een woning van gemaakt hebben. In die tijd werd hij steeds koopman van beroep genoemd. Tot 1780 woonde hij met zijn gezin in dit huis. Uit het huwelijk van Jacob en Fijt je zijn in Eemnes vijf kinderen geboren en RK gedoopt. Eén van de vijf is jong gestorven.

Van 1780 tot 1787 woont hij met zijn gezin op de plaats van het tegenwoordige adres Wakkerendijk 32 (makelaar Van Breemen) of dicht erbij. Op de consumptielijsten van die tijd staat dat Jacob wever van beroep was maar ook dat hij brood verkocht. Na 1787 is er van het gezin Van Aken in Eemnes geen spoor meer te vinden. Op 27 juni 1787 werd in Eemnes een akte van indemniteit (akte waarin staat dat de geboorteplaats zich garant zal stellen, wanneer de betrokkene tot armoede zou vervallen) opgemaakt voor de kinderen van Jacob. Het ging hierbij om: Antony (geb. 1767), Maria (geb. 1768), Hendrik (geb. 1770) en Jan (geb. 1775). Over hun ouders, Jacob en Fijt je werd in deze akte niets gezegd. Leefden ze niet meer? Gingen de kinderen verder door het leven zonder hun ouders. We weten het niet!

R.K. Kerkhof, Eemnes

We vinden alleen met zekerheid het spoor te rug van zoon Jan (geb. 1775). Hij trouwt op 31-07-1796 in de RK kerk van Franeker in Friesland met Tjitske Sjirks (Sierks). Op 9-8-1795 wordt in de RK kerk en in de NH kerk van Franeker het huwelijk gesloten van Hendrik van Aken en Rigtje Baukes. Zou het hier gaan om de broer van Jan, namelijk Hendrik geboren in 1770 in Eemnes? Zijn de kinderen van Jacob van Aken wellicht naar Friesland gegaan? Als Vader Jacob toen nog in leven was, is hij dan meegegaan? Of was hij misschien teveel aan het Gooi- en Eemland gebonden en was hij teruggekomen naar zijn geboorteplaats Laren? We weten het niet!

Het zou kunnen. Er doet zich namelijk nog iets heel merkwaardigs voor. Rond 1808 treffen we in Eemnes plotseling weer een Jacob van Aken aan; vermoedelijk gekomen van Laren. Zijn vrouw heet Joanna Jansen. Is dit wellicht de oude Vader Jacob? Heeft hij inmiddels een tweede huwelijk gesloten? Een dergelijke huwelijkssluiting hebben we tot nu toe nergens kunnen vinden. Dit echtpaar laat op 24-05-1808 in de RK kerk van Eemnes een dochter Gerharda (Gerritje) dopen. Mogelijk genoemd naar de moeder van Jacob, die Gerritje Jacobs heette. Deze dochter Gerritje sterft als ongehuwde vrouw in Eemnes op 08-10-1867. We zijn er nog steeds niet zeker van dat zij een dochter is geweest van de oude Vader Jacob.

Wat we wel zeker weten, is dat de jongste zoon van Jacob Tonen van Aken na een aantal jaren uit Friesland terugkeert naar Eemnes. Zoals reeds beschreven, gaat het om:

II JAN VAN AKEN Gedoopt RK Eemnes 04-09-1775 Overleden Eemnes 11-09-1853 Trouwt RK Franeker 31-07-1796 TJISKE SIERKS (SJIRKS) Geboren Makkum 31-05-1772 Overleden Eemnes 30-04-1855

Jan van Aken was evenals zijn vader koopman van beroep. Daarnaast was hij schipper en zal waarschijnlijk een eigen schip hebben gehad. In 1798 woont het gezin in Franeker. Daar wordt dan dochter Felicitas (Fijtje) geboren, die later achtereenvolgens met Lumen Eek en Gijs van den Brink zou trouwen. In 1800 woont Jan van Aken met zijn gezin in Makkum. Daar wordt dan zoon Jacob geboren, die later zou trouwen met Jannetje Hoogeboom.

Op 7 april 1801 wordt er voor Tjiske Sierks een akte van indemniteit opgemaakt als ze zich vestigt in Eemnes. Haar man wordt daarbij niet genoemd. Mogen we hieruit opmaken dat het hele gezin zich toen vanuit Friesland in Eemnes heeft gevestigd. Daar werden vervolgens nog vijf kinderen geboren: Andries (1802), Jan (1804), Jan (1806), Antje (1808) en Hendrikus (1810). In 1808 koopt Jan het pand Kerkstraat nr. 4, waar al decennia lang de Eemnesser schippers woonden, die de beurtvaart onderhielden van Eemnes op Amsterdam en Amersfoort. Dit schippershuis is tot op de dag van vandaag nog herkenbaar omdat op het dak een windwijzer in de vorm van een schip staat.

Jan van Aken moet succesvol in de handel geweest zijn. Als een kleine projectontwikkelaar van zijn tijd kocht hij allerlei panden in Eemnes en omgeving. Op 12 juli 1830 kocht hij het pand Wakkerendijk 27/29 aan de haven (later van Van IJken). Hij kocht het van de bakker Jan Schouten voor 900 gulden. In dat pand was toen al enkele eeuwen een bakkerij gevestigd. Het pakhuis achter het pand gebruikte Jan van Aken voor zijn handel en het woonhuis verhuurde hij aan een bakker.

Op 31 oktober 1839 kocht hij Huize Bellevue op Wakkerendijk 30 (nu Brasserie Wakker) voor 2000 gulden van Dirkje Odijk, de weduwe van Jan Bieshaar. Inmiddels had hij ook de panden Meentweg 63 en Meentweg 125 gekocht.

Op 7 oktober 1843 koopt hij Huize Streefoord aan de Laarderweg, dat in 1840 als buitenhuis gebouwd was tussen de Molenweg en de Streefoordlaan. Hij kocht het pand voor 1400 gulden van Dirk Molenaar. In die tijd bezat hij ook al een pand in Laren op de hoek van de Naarderstraat en het Brinklaantje, schuin tegenover de Hervormde kerk. Dit verhuurde hij vanaf 1842 aan een RK Blindeninstituut, dat daar gevestigd werd. Tot begin 1850 woonden de blinden daar. Toen verhuisden ze naar Eemnes, naar Huize Streefoord, een ander pand van Jan van Aken. De blinden hebben daar niet lang gewoond. De laatste vertrok er in 1853.

In 1849 kocht Jan het pand Kerkstraat, dat tegenwoordig wordt aangeduid met de nummers 8 tot en met 12. Het is niet zeker dat hiermee een volledige opsomming van de eigendommen van Jan van Aken in Eemnes is gegeven. Tot zijn dood in 1853 is hij in het schippershuis op Kerkstraat 4 blijven wonen. Zijn jongste zoon was:

III HENDRIKUS VAN AKEN + Gedoopt RK Eemnes Overleden Eemnes 31-05-1888 Trouwt Eemnes 24-02-1840 HENRICUS VAN AKLN, MEINSJE KOLKSCHOTEN Geboren Eemnes 28-03-1812 Overleden Eemnes 03-01-1864

Drikus van Aken nam het schipperswerk van zijn vader over. Hij erfde het schippershuis Kerkstraat 4, waar hij met zijn gezin ging wonen. Ook erfde hij het pand Wakkerendijk 27/29. Evenals zijn vader gebruikte hij het pakhuis en verhuurde hij het woonhuis aan een bakker. Drikus wordt in oude stukken steeds aangeduid als schipper en winkelier. In het schippershuis op Kerkstraat 4 was ook een winkel. Het is niet bekend hoe lang Drikus nog actief geweest is als schipper. Tot zijn dood in 1888 bleef hij in zijn schippershuis wonen samen met zijn dochterTjiske. Uit zijn huwelijk met Meinsje Kolkschoten zijn twee dochters geboren: Aaltje, die slechts vier jaar oud is geworden en Tjiske, die altijd ongehuwd is gebleven.

Tjiske van Aken was geboren in 1841. Na de dood van haar vader bleef ze in eerste instantie in het ouderlijk huis op Kerkstraat 4 wonen. Ze zette daar de winkel voort. In 1893 verkocht ze haar huis aan Maria v.d. Geer en Arie Everts. Daarna woonde ze tot haar dood in 1900 in het andere huis van haar vader, namelijk Wakkerendijk 27/29 bij de haven. Met Tjiske van Aken is de schippersfamilie Van Aken in Eemnes uitgestorven.

Een neef van Jan van Aken in Eemnes Van 1805 tot 1815 woonde er ook nog een neef van Jan van Aken in Eemnes. Dit was:

PIETER VAN AKEN, Zoon van Evert Tonen van Aken en Lambert je Jabikse de Groot Gedoopt Laren RK 14-06-1784 Trouwt Eemnes 26-01-1806 MARIA GERRITSE DE RAAD Gedoopt Eemnes RK 18-03-1785 Overleden Eemnes 10-05-1815

De vader van Pieter was dus Evert Tonen, een broer van Jacob Tonen van Aken, de vader van Jan. Pieter was ook schipper en koopman. Uit zijn huwelijk met Maria de Raad zijn in Eemnes vijf kinderen geboren: drie dochters en twee zoons. Na de dood van zijn vrouw is Pieter uit Eemnes verdwenen. Alleen dochter Lambert je vinden we tot circa 1832 nog in Eemnes terug. Wel is er een Pieter van Aken, die op 9 juni 1816 in Sneek trouwt met Uilkje Bartels Bijvoets. Dit zou dezelfde Pieter kunnen zijn; zijn vrouw is immers één jaar eerder overleden. Op 4 januari 1845 overlijdt in het krankzinnigengesticht in Utrecht: Evert van Aken, 34 jaar oud, zoon van Petrus van Aken en Maria de Graaf (de Raad?). Hij woonde op het moment van overlijden in Sneek en was op 24 mei 1830 in Wymbritseradeel getrouwd met Petronella Zweitser. Het is zeer waarschijnlijk dat hij dezelfde is als Everhardus van Aken, zoon van Pieter van Aken en Maria de Raad, die in Eemnes RK gedoopt is op 13 september 1809.

Waarom trok de familie Van Aken naar Friesland? Er zijn dus allerlei feiten, die erop wijzen dat verschillende leden van de familie Van Aken in de periode van 1790 tot 1820 naar Friesland trokken. Het waren schippers, afkomstig uit Laren, die hun beroep van schipper uitoefenden vanuit Eemnes en vandaar naar Friesland trokken. Er zal in de archieven in Friesland nog verder gezocht moeten worden om dit verhaal af te maken. Het is met name de vraag waarom de Van Akens naar Friesland trokken. Wie het weet mag het zeggen!