Hoe zag Katholiek Laren eruit?

Hoe begroeven de Rooms-Katholieke inwoners van Laren vroeger hun doden? Op die vraag geeft de nieuwe tentoonstelling van de Historische Kring Laren (HKL) in De Lindenhoeve antwoord. De tentoonstelling over Katholiek Laren zal het hele jaar blijven, maar wel qua inhoud gaan wisselen. Op dit moment staat de Rooms-Katholieke coöperatieve begrafenisvereniging Sint Barbara centraal. In de loop van het jaar zullen ook andere RK organisaties aan bod komen, zoals het Rooms-Katholiek Werkliedenverbond. De achterwand in de Lindenhoeve is nu voornamelijk besteed aan het ‘Jan Berendse kerkhof’ en aan de zes kerken van Rooms-Katholiek Laren. 

Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 144 [2018-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.

Wim Keizer

Sint Barbara, Sint Jansprocessie en meer

De huidige tentoonstelling loopt tot en met zaterdag 9 juni. Vanaf 16 juni zal er een fototentoonstelling zijn over de Sint Jansprocessie van 1998, met prachtige zwart-wit foto’s, gemaakt door een tot op heden onbekende fotograaf. De tentoonstelling wordt aangevuld met andere items die betrekking hebben op de processie.

Steek aanzegger De Wit
Opvallend in het tentoonstellingsgedeelte over Sint Barbara is een vitrine met de zwarte steek en versierselen van aanzegger Gijs de Wit. Ook zijn er hoeden van de dragers. Een andere vitrine toont diverse stukken uit boekhouding en administratie, zoals aandeelbewijzen. Verder zijn er teksten en foto’s over Sint Barbara en een aantal bidprentjes.

Jan Berendse kerkhof
Tussen de Vredelaan en de Verlengde Engweg heeft van 1842 tot 1911 het ‘Jan Berendse kerkhof’ gelegen, genoemd naar de eerste persoon die hier begraven werd. In verhalen werd dit een lugubere plek genoemd, omdat er personen terechtkwamen die zelf een eind aan hun leven hadden gemaakt en niet in gewijde grond mochten worden begraven.

Zes kerken
De zes kerken van Katholiek Laren zijn genummerd. De eerste is een kerk uit de achtste eeuw op de plek waar nu het Sint Janskerkhof is. Deze werd gesloopt in 1586. 
De tweede is van 1521. Die werd aan het begin van de Tachtigjarige Oorlog protestants (nu Johanneskerk).
Katholieken kwamen alleen nog in het verborgene bij elkaar in boerderijen of op andere plekken. Pas in 1760 mocht men van de overheid een ‘echte’ schuilkerk bouwen, de derde kerk. Die stond ongeveer op de plek waar nu de Goede Herderkapel staat. Het kastaltaar uit deze kerk is te zien in het gemeentehuis aan de Eemnesserweg. De tentoonstelling toont er een foto en beschrijving van.
De vierde kerk was de Waterstaatskerk uit 1845, die (als vijfde) in 1925 is vervangen door de huidige Sint Jansbasiliek. Als zesde kerk is er dan nog een beschrijving van de Goede Herderkerk, die bestaan heeft van 1955 tot 1984. Later is hier de Goede Herderkapel geplaatst.

Ideeën welkom
De tentoonstelling heeft een flexibele opzet, er is ruimte voor nog onbekend materiaal. Wie ideeën of materialen heeft, is van harte welkom bij HKL-bestuurslid Thijmen van der Zwaan, tel. 035–6294945.