Drie succesvolle bijeenkomsten
De Historische Kring Laren organiseerde in april, mei en juni drie goed bezochte bijeenkomsten.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 173 [2025-3]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 9,50 per stuk in de Lindenhoeve en bij Bruna en de Larense boekhandel te koop, zolang de voorraad strekt.
Peter Vos
De eerste was woensdag 16 april ’s ochtends. Peter Vos, redacteur van het Kwartaalbericht, hield een boeiende lezing over de Erfgooiersbuurt. In Kwartaalbericht 169 (2024-3) schreef Peter een artikel over deze buurt met Erfgooierswoningen, zijn oude buurt in de jaren vijftig en zestig. Het gaat om de Larense wijk tussen Zevenend, Smeekweg, Gooiergracht, Weversweg, Schapendrift en Kloosterweg.
Peter kenschetste deze buurt als een rustige, wat voortkabbelende samenleving. “Het was gemoedelijk, met hardwerkende mensen die er bepaalde gewoonten en vaste structuren op nahielden, die elkaar waar nodig en noodzakelijk op allerlei gebied hielpen en die langzaam de vruchten van dat harde werken en de modernisering gingen plukken.”
In zijn lezing liet Peter de vele aspecten van de jaren vijftig en zestig aan bod komen: de winkels, de bezorgers aan huis, het verkeer, de moestuinen, de speelplekken van de kinderen, kortom een mooie terugblik op een verdwenen periode. Wat die moestuinen betreft had je anders dan nu met seizoengroenten te maken. Die moesten dan in zo’n periode opgegeten worden. “Dus zes dagen achter elkaar bloemkool met een sausje.” Als brandstof was er eerst nog olie. “Later kwamen er gasflessen, die werden gewoon van een vrachtwagen naar beneden gegooid en in een schuur bewaard. Gevaarlijk, maar daar stond toen niemand bij stil.”
De toehoorders bestonden voornamelijk uit mensen die zelf in of in de nabijheid van deze buurt gewoond hebben. Voor hen was het een feest van herkenning, gezien de vele interacties met de spreker.
Rob Moscou
Op donderdagavond 1 mei was er een bijeenkomst met de Laarder Rob Moscou, in het teken van de Tweede Wereldoorlog. Rob is in 1942 in Amsterdam geboren als kind van Joodse ouders. Zijn ouders zijn in 1943 opgepakt en vermoord in Sobibor. Rob (die toen nog niet zo heette) heeft als baby en peuter ondergedoken gezeten in Friesland. In 1946 werd hij geadopteerd door het Larense echtpaar Dé Moscou en Ro Moscou-Heiligers. Rob is in Laren opgegroeid. In Kwartaalbericht 172 (2025-2) stond een interview met hem.
De avond begon met de vertoning van de documentaire ‘Ontsnapt aan vernietiging’ die Frénk van der Linden over hem en zijn ‘adoptienicht’ Betty Mock-Rijxman in 2019 gemaakt heeft. Na afloop was het een poosje heel stil. Daarna gaf Rob toelichting en beantwoordde hij vragen.
De zuster van zijn adoptiemoeder, Lien Rijxman-Heiligers, en haar man Leo Rijxman hadden na de oorlog ook een Joods weeskind geadopteerd: Betty. Vandaar het begrip ‘adoptienicht’. De Gooi- en Eemlander besteedde zaterdag 24 mei aandacht aan haar pas verschenen boek, ook met de titel ‘Ontsnapt aan vernietiging.’
Hans Schaapherder
Op donderdag 5 juni gaf Hans Schaapherder een presentatie over de geschiedenis van de erfgooiers. Hans nam het thema ‘Terug in de tijd’ letterlijk en vertelde het verhaal van ‘nu naar toen’. Het verst terug kwam hij daarbij uit in het jaar 968, als begin van de erfgooiersgeschiedenis. In dat jaar werd het land (Nardinclant) van Graaf Wichman van Hamaland aan het door hem gestichte klooster ‘Elten’, bij Emmerich, geschonken. Wichmans jongste dochter, Luitgardis, was daar de eerste abdis. Door deze schenking werden de Gooise boeren ‘horig’ aan Elten, dat wil zeggen, dat zij tot de abdis behoorden en onder geen beding Nardinclant mochten verlaten. Om er zeker van te zijn dat haar arbeiders de landbouwgronden goed zouden exploiteren, schonk zij hen gebruiksrechten op ongecultiveerde gronden.
Ruim drie eeuwen werd Nardinclant vanuit Elten bestuurd, voordat Floris V in 1280 wist te regelen dat Nardinclant (later Gooiland genoemd) aan het graafschap Holland werd overgedragen.
Hans voerde zijn publiek langs de hoogte- en dieptepunten van de unieke, 1057-jarige geschiedenis. Het was te merken dat Hans grafisch vormgever is, want de foto’s, illustraties en zowaar enkele filmpjes werden perfect weergegeven.