Ruim vijfenveertig jaar geleden. De erfgooiers stopten ermee. Om diverse redenen. Zo was het boerenbedrijf van een erfgooier niet opgewassen tegen de grootschalige landbouw en veeteelt, bestond de erfgooiersorganisatie vooral uit niet-scharende erfgooiers, hadden met name Hilversum en Huizen grond nodig voor woningbouw en maakten velen juridisch amok over de erfgooiersrechten. Zeker gezien het feit…
Lees verder
Onmin over geld is een van de belangrijkste redenen om lang, langdurig en zelfs blijvend gebrouilleerd te raken. Vaak is er een derde voor nodig om de zaak in der minne te schikken. Daarna laait de ruzie doorgaans op vanwege andere redenen, maar is er althans voor even rust geweest. Zo ging het eind 1920…
Lees verder
Dat erfgooiers Gooiers zijn en wonen in een van de Gooise dorpen of in de stad Naarden, is nagenoeg bekend. Maar dat betekent niet dat een Laarder verward kan worden met een Blaricummer, zoals ik per abuis in de vorige aflevering deed. Hendrik Smit was geboren en getogen in Laren. Zijn onfortuinlijke overlijden – moord…
Lees verder
‘Ryan Bundy stapt uit zijn tractor, zet zijn cowboyhoed recht, en stampt de modder van zijn laarzen. Hij wandelt over het erf van zijn boerderij. Er liggen hooibalen, kippen scharrelen rond. In een hoek roest een oud gasfornuis weg. “Deze boerderij” zegt hij ‘‘is de meest vrije plek op aarde’’ en (…) ‘‘wie ons komt…
Lees verder
Een zekere Harmen Vos (1844-1919) uit Laren schoot op 18 november 1898 een haas op Gooise grond die aan de Kroon was verpacht. Hij kreeg prompt een bekeuring wegens stroperij, terwijl het nota bene zijn taak was om er als onbezoldigd veldwachter op toe te zien dat er niet zonder vergunning gejaagd werd. Harmen was…
Lees verder
Door de namenlijst uit 1708 en de kaart uit 1723 wist men wie de erfgooiers waren en waar hun gemene gronden lagen. Maar nog steeds wilde de overheid het liefst van ze af, terwijl de erfgooiers aan hun gebruiksrechten vasthielden. ‘Another accident waiting to happen…’. Op een avond had de Hilversumse notaris Albertus Perk (1795-1880)…
Lees verder
Aan het begin van de achttiende eeuw pikte François Hinlopen (1657-1735), een rijke Amsterdamse pendelaar, het niet langer. Hoewel Hinlopen een Gooise hofstede bezat, moest hij van de erfgooiers betalen voor het weiden van zijn vee en paarden. Die erfgooiers schermden met rechten waarvan de rechtsgeldigheid door Hinlopen ernstig werd betwist. De kwestie werd door…
Lees verder
Het was niet de minste die in oktober 1619 rondliep op het zogenoemde Tweede Blok in Hilversum. Prins Emanuel van Portugal (1568-1638) beende door de stoppels, nat mos en laag struikgewas. Deze schoonzoon van Willem van Oranje (1533-1984) had al een blik geworpen op het verderop gelegen Eerste Blok. Beide complexen ten zuidwesten en westen van…
Lees verder
Het is om en nabij 1530. Enkele Loosdrechters hadden jarenlang fanatiek gewerkt aan de vergroting van hun percelen en waren pardoes de grens met Gooiland overgestoken. Ze besloten om ook daar grond te ontginnen. Aangezien dit een ‘woest’ gebied was, dat wil zeggen in gebruik als gemene grond voor het verzamelen van sprokkelhout, paddenstoelen en…
Lees verder
In de vorige aflevering hield ik op in 1474 en beloofde verder te gaan met de heideverdelingen in de negentiende eeuw (1836-1843). Deze hink-stap-sprong gaat bij nader inzien veel te ver. De opmaat tot die heideverdelingen ligt namelijk besloten in een aantal eerdere conflicten tussen de erfgooiers en de verschillende overheden, maar ook in de…
Lees verder
Je kunt geen krant opslaan of tijdschrift inkijken zonder het woord zorg tegen te komen. Zorg is ín, terwijl het úit om allerlei voorzieningen gaat. In Laren, een dorp met rond de elfduizend inwoners, hebben we opvallend veel zorgcentra. In willekeurige volgorde Johanneshove, Theodotion, Rosa Spierhuis en Stichtse Hof. Allemaal plekken waar heel veel lieve…
Lees verder
‘Ik zal vorst blijven zolang Hij wil, ondanks al diegenen die dat betreuren, wat ik niet betwijfel, want God heeft mij de macht en de middelen gegeven, die ik u ontraad te beproeven […]. Ik heb liever dat gij mij haat dan veracht, want noch ter wille van uw privileges – die toch niets waard…
Lees verder
Nieuws van de redactieOp de voorzijde van deze uitgave ziet u een detail van een portretstudie in houtskoolkrijt uit een serie over ‘de Klepperman van Elleven’ als eerbetoon aan de kunstenaar. Dit is namelijk één van de eigen werken die de op 5 juni j.l. overleden Philip Dorant op zijn digitale kunstgalerij had gepubliceerd: http://gallery.dorant.net.…
Lees verder
Het is 1396. Het stedelijke rechtsgebied van Naarden werd enorm uitgebreid. In feite trokken de landmeters een cirkel om de stad, zelfs helemaal tot aan de Loodijk en weer terug. Daarbinnen lag de Hilversumse meent, een voor de Gooise boeren en vooral Hilversummers noodzakelijk weidegebied. En ineens was dat weiland onderhevig aan het Naarder stadsrecht…
13 mei 1280. De graaf van Holland, Floris V (1254-1296), kwam te paard bij het kasteel Vreeland aan. De abdis van Elten, Godelinde (abdis 1272 – 1288), was al gearriveerd en zat aan tafel in de grote zaal. Floris nam tegenover haar plaats en kwam direct ter zake. Hij overhandigde de door de bisschop van…
Lees verder
