Herinneringen van een oud-schoolmeester: 1958-1988
Deze laatste afscheids-column schreef Jan Vos in 1988. Dertig jaar werkzaam bij het R.K. Onderwijs in Laren. Begonnen op de Tarcisius school bij de broeders. In de tweede klas met 38 jongetjes. Waar vind je ze nog? In 1966 verdwenen de broeders uit het dorpsbeeld en werd de school bemand door leken. De school werd tevens gemengd. Dat was nieuw voor mij. Jongens en meisjes in de klas.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 110 [2009-4]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Het was een fijne tijd daar op de Smeekweg. Fijne collega’s. Helaas, het leerlingenaantal liep terug door vergrijzing van ons dorp, veroorzaakt door een weinig sociaal woningbeleid. In 1979 werd een fusie aangegaan met de Mariaschool. De nieuwe school kreeg de naam: ‘Goede Herderschool’. Ook daar heb ik met veel plezier voor de klas gestaan. Daar is nu een eind aan gekomen. Per 1 september maak ik gebruik van een voor onderwijspersoneel gunstige VUT-regeling. (de zg. DOP-regeling). Aan eenieder mijn oprechte dank voor het vertrouwen, gedurende 30 jaar in mij gesteld. Diegenen, die terecht of onterecht, zich in mij teleurgesteld hebben gevoeld mogen bedenken dat mijn bedoelingen steeds oprecht geweest zijn en gericht waren op het welzijn van de aan mij toevertrouwde leerlingen. Collega’s – uit heden en verleden – dank voor jullie medewerking op school en medeleven met vrouw en kinderen. Tenslotte een afscheidsgroet aan alle kinderen van onze school. Ik heb veel goede, prettige en mooie herinneringen aan jullie. We komen elkaar vast nog wel eens tegen, ergens in het dorp. Ouders, collega’s en bestuursleden het ga jullie allen goed.
J. H. Vos
De redactie sluit deze serie van columns af met een gesprek met Jan Vos.
Op een zonnige oktoberdag zitten wij, Hein Verver en ik, Gerda Meulenkamp in de kamer bij Jan Vos, de bekendste onderwijzer in Laren van de laatste 3 decennia van de vorige eeuw. Een zoon van fietsenhandelaar Vos aan de Brink en een geboren onderwijzer, nog steeds is hij vol vuur als hij over die dertig jaar in het onderwijs praat.
Het begon allemaal, toen hij na de MULO en enkele diverse betrekkingen besloot om naar de toenmalige Rijkskweekschool aan de Jonkerweg in Hilversum te gaan. Na het behalen van zijn diploma moest hij in dienst. Daarna solliciteerde hij naar een baan als onderwijzer in Montfoort. De klassen waren daar erg groot en vaak dubbel. Maar hij spreekt nog met respect over het hoofd van die school met zijn soms onorthodoxe manieren om problemen op te lossen. Hij schaterlacht als hij een anekdote vertelt over een wel heel druk jongetje uit zijn klas. Op een keer maakte hij het wel erg bont. Jan vroeg hem om zich niet langer als een ‘dolle neger’ te gedragen en wie schetst zijn verbazing toen na schooltijd de vader van de jongen, die nooit op school kwam, nu verhaal kwam halen!. Bij navraag bij zijn collega bleek, dat de vader in het dorp bekend stond als de “dolle neger”!
Na 4 jaar Montfoort kwam hij in Laren in de toenmalige meisjesschool St. Jozef aan de Kerklaan. In verband met de bouw van de Tarcisiusschool waren de drie eerste klassen tijdelijk aldaar als dependance van de St. Aloysiusschool aan de Eemnesserweg. Maar omdat het een meisjesschool was waren de regels streng. Er waren toen nog zusters op die school. Ze trokken een streep over de speelplaats. De ene kant was voor de jongens, de andere kant voor de meisjes. Er werd ook gescheiden koffie gedronken door het onderwijzend personeel. Ja, dat was toen nog zo!
Toen hij op de Tarcisiusschool ging werken, was deze school ook nog een door broeders geleide jongensschool. Het was in de zestiger jaren. De wereld was in beweging, ook het onderwijs. De broeders verdwenen uit Laren en de scholen kwamen onder leiding van leken en werden gemengd. De Tarcisiusschool ging samen met de vlakbij gelegen Mariaschool (een meisjesschool). Ze fuseerden en gingen de Goede Herderschool heten. Doordat oude buurten vergrijsden, konden de eerste paar klassen meteen al mee. De drie oudste klassen bleven op de Tarcisiusschool, samen met drie onderwijzers, waaronder Jan. Hij vond dat ook de leukste tijd uit zijn hele onderwijsperiode. Het was een beetje pionieren. In die tijd werd ook de t.v. serie “De zesde klas” opgenomen. De klassen werden afgebouwd en na drie jaar kwam de school leeg en werd het een appartementengebouw. Dit was in vogelvlucht, het leven van Jan Vos.
Tot slot vragen we hem of er in zijn beleving veel verschil zit in het onderwijs tussen toen en nu.
Zonder nadenken antwoordt hij onmiddellijk, “Kinderen zijn kinderen, alleen het systeem en de regels van de overheid zijn veranderd. Ook de toenemende mate waarop ouders worden betrokken met het onderwijs, maakt het soms voor het onderwijzend personeel moeilijker”. Hij kan dit ook weten, want hij heeft twee dochters werkzaam in het onderwijs. Hij eindigt dit gesprek met een voor hem typerende ‘’Het gaat toch om de kinderen en die zijn het immers waard”. Met deze woorden nemen we afscheid van Jan. Als we omkijken, zwaait hij nog even!