Samen zijn op ‘t feest van het licht
Nu het feest van Kerstmis weer nadert, gaan veel mensen met hun gedachten terug in een nog vroegere historie als waar wij doorgaans in verkeren. ’n Historie die dank zij zijn verhalen, zijn liederen, zijn gedichten en verzen zo dicht bij ons ligt. In deze tijd lijken tweeduizend jaar gemakkelijker te overbruggen dan in een andere tijd van het jaar, en dat is ook zo.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 130 [2014-4]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Bart Krijnen
Herplaatsing uit Kwartaalbericht nr 15 (1985)
Door alle eeuwen heen hebben volkeren het Kerstfeest gevierd. Hebben volkeren hun eigen liederen en verhalen gemaakt, hun eigen gewoonten en gebruiken verworven in zowel kerkelijke als wereldlijke vieringen. Zo ook in ons land, in het Gooi, en in ons eigen dorp Laren. Misschien is er in de loop der jaren enige verandering gekomen in de wijze van de viering, de intentie is veelal hetzelfde gebleven. Voor de één de gedachte van de geboorte van Christus op aarde. Voor de ander de gedachte aan een echte vrede op aarde en weer voor anderen het feest van de gezelligheid in al zijn vormen. Maar altijd komt weer die drang naar voren van samen zijn, samen zingen, samen eten, samen denken en streven naar een betere wereld.
Nu, vroeger was het ook niet anders. Onze ouders en voorouders deden het zo, en wij doen het nog precies hetzelfde. Ook zij kenden het samen zijn op het feest van het licht, juist in deze donkere tijd van het jaar die voor hun nog meer de donkere dagen voor Kerstmis betekende dan voor ons. Met hier en daar een lantaarnpaal die door de nachtwacht van Laren, Mijns de Leeuw, ’s avonds werd aangestoken en ’s morgens weer werd uitgeblazen, was er van veel licht geen sprake. Kijken we nu in ons dorp rond dan is er ’s avonds een zee van licht, licht van versieringen, licht van kerstbomen enz. Vroeger was daar van dit alles niets en was het begrijpelijk dat men uitzag naar het licht. Ze namen zelfs het licht mee op hun tocht, want ik herinner me een verhaal van de vrouw van Jan Koster de schoenmaker, als meisje met haar vader, lopende door de sneeuw langs de Gooiergracht en komende helemaal vanaf de Heidebloem.
Ook zij kenden het feest van gezellig samen zijn, het samen zijn rond de kribbe waar als het ware alles om draaide. De kribbe die je in alle vormen en maten en kleuren in diverse huiskamers tegenkwam en gelukkig nog tegen komt. Voor die tijd ging je al naar het bos om mos te zoeken, en nog steeds wordt er door mensen naar dit groen gezocht dat als aankleding voor het stalletje moet dienen. Hoeveel mooie kerstgroepen zijn er door de eeuwen heen al gemaakt en tentoongesteld? Vroeger ging men ook bij elkaar de stal bewonderen want velen maakten er een kunstwerk van. Als kind gingen we naar onze grootouders toe met Kerstmis om daar met ooms en tantes, nichten en neven te zingen rond de kribbe die grootje op de latafel had opgezet. Nog herinner ik me hoe precies alles stond, waar de koningen en de herders stonden en de kameel. Nu is dat ook niet zo verwonderlijk want bij grootje stond alles elk jaar precies op dezelfde plaats alsof ze het had uitgemeten. En als we dan ’s avonds weer naar huis gingen, kwam grootje met een schulk (schort) vol met sinaasappels uit ’t afferhuis (achterhuis) en deelde die dan aan ons uit.
Als feest van de vrede is Kerstmis natuurlijk het feest bij uitstek. Worden er nu overal ter wereld vurige pleidooien, kerkdiensten en andere samenkomsten gehouden voor het verkrijgen van die zo vurig verlangde vrede, vroeger was het niet anders. Ook nu weer herinner ik me een artikel dat ik vond in een oude editie van de Katholieke Illustratie ten tijde van de Eerste Wereldoorlog, waar tijdens de Kerstdagen de Duitse en Franse soldaten hun loopgraven verlieten, bij elkaar op bezoek gingen en zelfs geschenken uitwisselden.
Ook nu weer vieren mensen met elkaar het feest van de gezelligheid door met elkaar te eten en te drinken, door met elkaar te genieten van de goede dingen der aarde. En al mag het dan wat luxer geworden zijn wat het menu betreft, ik weet zeker dat het eenvoudige menu dat vroeger bestond uit het eigen gemeste en gebraden konijn zeker zo gezellig en smakelijk was. Al met al blijft het feest van Kerstmis ons boeien, is het een feest van deze tijd ontsproten aan een rijke historie, een feest met een opdracht om mensen dichter bij elkaar te brengen. En vanuit deze gedachte wens ik u mooie en fijne Kerstdagen toe, en als een echte Laarder voor het nieuwe jaar, “veul hààl en zege”.