In memoriam: Jaap Zoon
Op 21 oktober jl. overleed Jaap Zoon. Bij de uitvaartplechtigheid in de Sint Jansbasiliek, acht dagen later, waren onder de vele aanwezigen heel wat Larense (oud-)brandweerlieden. Zij eerden daarmee Jaap die gedurende vele jaren als brandweerman de Larense gemeenschap gediend had. Voor dit In memoriam heb ik met twee vrijwilligers van de Historische Kring Laren over Jaap gesproken, Jan Dijkman en Hans Kleinhoven.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 126 [2013-4]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Jos Joosen
Een gemeenschapsmens en een doener met veel energie
Jan heeft Jaap meegemaakt als collega bij Woninginrichting Vos waar zij beiden gewerkt hebben. Zij zijn toen in hun vrije tijd ook samen op pad geweest met de Epidiascope, een gigantische toverlantaarn die Jan ooit eens op een rommelmarkt in Utrecht had gekocht. Met dit ‘kanon’ kan men met behulp van glasplaten beelden vertonen. Jan trad op als verteller en Jaap was de technicus. Hij legde de glasplaten één voor één op de Epidiascope en zorgde voor de muziek. Jaap was maar wat handig, aldus Jan. Zij gingen met een programma over Indonesië door het hele land. Zij kwamen zo onder meer in Den Haag op de Pasar Malam, in Huize Lydia Amsterdam en in vrijwel alle Indonesische huizen in het land. Bij aankomst stelden zij zich voor als Dijkman en Zoon. ls de ontvangers daarbij enigszins ‘glazig’ keken, zei Jan dat Jaap zijn oudste zoon was. Bij Dijkman en Zoon begon elke voorstelling met een glimlach. Ook in de Lindenhoeve bij de Historische Kring hebben Jan en Jaap opgetreden met de Epidiascope en hebben er samen in 2007 een tentoonstelling georganiseerd.
Hans Kleinhoven kende Jaap al heel lang. Zijn eerste brommer kocht hij bij de vader van Jaap die een fietsenzaak had tegenover slijterij-wijnhandel Van Diemen op het Zevenend. Hans wist ook hoe Jaap met zijn hobby om miniaturen van Larense gebouwen te maken was begonnen. Jaap liep al vele jaren met de gedachte rond om zijn eigen woning op schaal na te maken, een mooie, gerestaureerde, voormalige boerderij aan de Zevenenderdrift. Na anderhalf jaar presenteerde hij het resultaat op een schaal van 1:25. Dat was eind 1985. De maquette was prachtig. Jaap had echte, kleine steentjes gebruikt en toen die niet meer te krijgen waren, had hij die zelf gemaakt. Deze maquette was groot en zwaar. Daar bleef het niet bij. Want daarna maakte Jaap op een meer te hanteren schaal het vroegere Hotel Hamdorff en het oude politiebureau, het huidige restaurant De Prinsemarij. Totaal meer dan twintig miniaturen. Jaap had de juiste eigenschappen voor het maken van deze maquettes. Hij was handig, had veel geduld, hield vol en deed snel de kennis op over de materialen die hij nodig had. Bovendien werd Jaap gedreven door zijn cultuurhistorisch besef ten aanzien van Laren.
Zonder het van elkaar te weten hebben Hans en Jaap hetzelfde op een eigen manier gedaan. Jaap maakte maquettes van historisch belangrijke gebouwen, Hans liet de plekken in Laren die hij zelf mooi vond schilderen door de Larense kunstschilder Hendrik Kranenburg. Jaap en Hans deelden een grote liefde voor Laren. Zij hebben vaak samen geëxposeerd in het huis van Hans in de Sint Janstraat, waar hij zijn Kunstkamer ‘Kleinhoven’ had ingericht. Dan stonden rechts de miniaturen van Jaap en hingen links de schilderijen van Hans. Hans is een verwoed verzamelaar van aan Laren verwante zaken. Geen wonder dat Jaap in een interview Hans een soort ‘tweede Historische Kring’ heeft genoemd. Het is curieus dat het huis van Hans het pand is geweest waarin de grootvader van Jaap in het begin van de vorige eeuw zijn woning en een herberg heeft gehad.
Jaap Zoon, een karakteristieke figuur is Laren ontvallen.