“Gelukkig hebben we de foto’s nog”
Menig historische vereniging heeft haar populariteit te danken aan deze gevleugelde uitspraak. Hoogte- en dieptepunten uit de dorpshistorie konden zo worden vastgelegd voor volgende generaties, maar ook kiekjes van verenigingsbijeenkomsten, markante gebouwen, dorpstafereeltjes en schoolklassen geven kleur aan de geschiedenis. Een van de hoogtepunten uit onze eigen dorpshistorie was ongetwijfeld de troonsbestijging van koningin Wilhelmina in 1898, deze maand precies 120 jaar geleden.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 145 [2018-3]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Jan en Gerard Smit
Laren maakte er een daverend volksfeest van met een grootse optocht die enkele duizenden toeschouwers trok. In 1938, ter gelegenheid van het 40-jarig regeringsjubileum van Wilhelmina, werd dat nog eens dunnetjes overgedaan.
Dankzij de Laarder Lambertus Smit (1909-1998), voor ons oom Bertus, kunnen we er nog steeds van genieten. De bevlogen amateurfotograaf maakte een eigen reportage van het Larense dorpsfeest in 1938 en verzamelde uniek fotomateriaal van de optocht in 1898, waarin zijn moeder, Cornelia Duurland, als de ‘Hollandse Maagd’ een hoofdrol vervulde.
Feest in 1898
Het halve Gooi was uitgelopen om maar niets te missen van de Larense feeststoet in 1898, die werd geopend met trompetgeschal. In de parade, onder leiding van schoolmeester Van Wulfen, stond de Gooise geschiedenis centraal. Met Germanen te paard, Floris V en zijn edelen, Stad & Lande en de Erfgooiers en hoog op de Zegewagen de Hollandse Maagd, als symbool van de eenheid, omringd door twaalf jonge meisjes.
Verder waren alle Larense beroepsgroepen present, zoals de bakkers, smeden, timmerlieden, fabrieksarbeiders, kappers, boeren en schoenmakers. Op de Brink werd door wethouder Pandelaar de Wilhelminalinde geplant, die later jaarlijks op Koninginnedag werd opgetuigd met oranje lichtbollen, in een zee van het licht van de vetpotjes. Het Oranjefeest werd afgesloten met een daverend vuurwerk.
Feest in 1938
Veertig jaar later pakte Laren nog grootser uit en posteerde Bertus Smit zijn fotocamera op de bovenetage van smederij Van den Bergh aan de St. Janstraat en op het bordes van het voormalige gemeentehuis om de optocht met ruim twintig praalwagens te vereeuwigen, of in zijn eigen woorden ‘op de gevoelige plaat vast te leggen’. Op andere momenten mengde hij zich tussen de duizendkoppige menigte om sfeerplaatjes te schieten. Zijn fotoreportage geeft perfect weer hoe groot de saamhorigheid in die tijd moet zijn geweest. Het complete Larense verenigingsleven was van de partij, de leden moeten de halve zomer hebben getimmerd en geknutseld om de wagens op te tuigen. Daarnaast deden ook veel particulieren mee met een eigen invulling van het gekozen thema ‘Het verkeer door alle tijden’. Mondorgelclub MCC opende de feeststoet met tambours en herauten.
LFC stal de show met een persiflage op een vliegtuig, LVV toverde een oude postwagen tevoorschijn. Gymnastiekvereniging W.I.K. (Willen Is Kunnen) zeulde met een ‘gevulde kinderwagen’ en Vlugheid en Kracht creëerde een heuse verkeersdraak. Buurtvereniging Het Klooster had de Ark van Noach nagebouwd en Garage Van Amersfoort presenteerde een aantal historische verkeersmiddelen, waaronder een velocipède met groot en klein wiel en enkele loopfietsen. Toneel Vereniging U.D.I. (Uitspanning door Inspanning) bracht 2 creaties in beeld: Een Huwelijkssledekoets en een hondenkar. Verder zien we een parodie op de eerste onderzeeër (C. Dokter) en de Gooise Stoomtram (De ‘Gooische Vriend’ genaamd, door K.J.M.V.) en tenslotte een Praalwagen met de Nederlandsche Maagd , de elf provinciën en de overzeesche gewesten (door K.V.J.) in de unieke fotocollectie van Bertus Smit voorbijkomen. Laren liet zich in elk geval van zijn beste kant zien en onze oom zorgde ervoor dat we er met zijn allen nog eens van kunnen nagenieten.
PS. Foto’s komen uit het archief van de heer L.G. Smit en mogen niet zonder toestemming van de beheerder van het archief, J.G.M. Smit, worden overgenomen of gepubliceerd.
