Een rusthuis voor journalisten

Het begon met een artikel dat ik las in De Gooi en Eemlander van maandag 24 juni 1929. Daarin stond dat de Amsterdamse Ballast Maatschappij een bedrag van 300 gulden had geschonken aan het “Fonds tot instandhouding van een Rusthuis voor Journalisten”.

Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 88 [2004-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.

Bep De Boer

Hoofdfoto: De nieuwe villa Mauve aan de Engweg. Foto: Willem Brok

Dat gaf me te denken en het liet me ook niet meer los. Tot ik het boek “Menschen die ik gekend heb” te lezen kreeg van één onzer leden. Het boek is geschreven door N. van Harpen en de opbrengsten van de verkoop van het boek kwamen ten goede aan het “Fonds tot instandhouding van het Rusthuis voor Journalisten”.

In het voorwoord schreef Van Harpen dat hij 15 januari 1928 70 jaar zou worden. Van Harpen werd op 15 januari 1858 te Wijk bij Duurstede geboren als Nicolaas van Harpen. Hij kwam op 27 juli 1921 vanuit Amsterdam naar Laren en was directeur van de Maatschappij van Beeldende Kunsten ofwel van de Larense Kunsthandel.

In zijn voorwoord lezen we ook dat hij 25 jaar journalist is geweest en dat zijn huis aan de Engweg 10 de “Nieuwe Villa Mauve” is waar hij kunstschatten te koop aanbiedt. Het adres was dus Engweg 10. Dus ging ik zoeken en informeren. Na een hele poos kwam ik er achter dat het nu Engweg 16 is. Toen het huis in 1921 voor mevrouw M.G. Jansen werd gebouwd door architect J.G. van Caspel en uitgevoerd door P. Dijkman, stonden er verder nog geen huizen in de buurt en kreeg dus huisnummer 10.

Nu, het huis had ik gevonden, maar heeft het ook als rusthuis gefungeerd vroeg ik mij af. Dus weer verder zoeken en zo kwam ik in het Persmuseum te Amsterdam terecht, waar het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis is gevestigd. Daar heb ik het orgaan van de Nederlandsche Journalistenkring de “Journalist” in mogen zien. In het nummer van 20 januari 1928 staat een artikel over het rusthuis voor journalisten te Laren NH. De heer Van Harpen, zo berichtte men, wilde zijn villa afstaan na zijn overlijden aan het Kringbestuur van de Nederlandse Journalisten. En zo staat het ook in zijn boek beschreven en ook in zijn testament van 25 april 1927 bij notaris Th.C.L. Smit. In het bestuur van de stichting zaten vele prominente personen uit de journalistiek, zo ook de heer Henri C. Calker, hoofdredacteur van de Gooi- en Eemlander.

Voorzitter van de stichting was Van Harpen zelf en de penningmeester was Henri Polak te Laren.

In het blad de Journalist werd een ieder opgeroepen om 10 gulden per jaar te doneren ten bate van deze nuttige instelling. Ook adverteerde Van Harpen in het blad om zijn boek aan de man te brengen. De prijs was 3 gulden en gebonden 4 gulden.

Het Kringbestuur besloot in 1929 om 100 gulden op de begroting te zetten als bijdrage voor het rusthuis. Blijft echter de vraag, heeft de villa ooit als rusthuis gefungeerd en heeft het aan de verwachtingen voldaan? Nico van Harpen overleed op 26 januari 1931 te Amsterdam. Mogelijk is hij in een ziekenhuis overleden. Vanaf dat moment kwam de villa in het bezit van de Kring van Journalisten. Daar je voor een rusthuis waar uitgebluste of overspannen journalisten worden onder gebracht, of journalisten die moeten bijkomen van een operatie of iets dergelijks, een staf van personeel moet hebben en waar geen geld voor was, is de villa hoogstwaarschijnlijk gewoon steeds verhuurd en later verkocht.

Wie hier hebben gewoond is niet precies achter te komen. Mogelijk heeft er ook een Joodse familie gewoond. Die zouden in de 2e Wereldoorlog zijn opgepakt en weggevoerd. Om dit verhaal compleet te krijgen houd ik mij aanbevolen voor de namen van deze mensen.

Zeker is dat de toonkunstenaar W.A. Mirandolle er heeft gewoond. Nu woont hier sinds 1974 de familie De Fremery. En zo kwam er aan de vraag of er werkelijk een Rusthuis voor Journalisten in Laren was geweest, toch een antwoord. 

Met dank aan mevrouw Schoonderbeek en de heer Van Twisk.

Bronnen:

• Boek “Menschen die ik gekend heb” door N. van Harpen
• Streekarchief Hilversum
• Persmuseum – 1.1.S.G. Amsterdam
• Orgaan “De Journalist” 1928
• Bouw- en woningtoezicht gemeente Laren
• De Gooi- en Eemlander 1929