Vrijwilliger in het zonnetje… Hans Schaapherder
Op zoek naar een geschikte vrijwilliger om in het zonnetje te zetten, waren we er dit keer als redactie snel uit. In deze eerste glossy-uitgave van ons aloude Kwartaalbericht verdient onze vormgever en mederedactielid Hans het om eens even goed in de schijnwerpers geplaatst te worden. Aan mij de eer.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 159 [2022-1]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen dit kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 9,50 per stuk in de Lindenhoeve en bij Bruna te koop, zolang de voorraad strekt.
Tekst: Hein Calis
En dus reis ik op een van de bekende donkere dagen voor Kerstmis af naar een heel mooi hoekje van Bussum. Gelegen achter de villa en schrijvershut van Frederik van Eeden ligt Landgoed Nieuw Cruijsbergen. Hans en zijn vrouw Anita verruilden zo’n vier jaar geleden hun vertrouwde stek aan de Heideveldweg in Laren voor een van de royale en lichte appartementen midden in het Goois Natuurreservaat.
De persoonlijke impact van corona
Als we beiden in zijn professionele studio hebben plaatsgenomen, vraag ik Hans eerst hoe het met hem gaat. Dit omdat ik weet dat hij en zijn directe familie zwaar getroffen zijn door corona. En hoewel hijzelf meteen aangeeft daar niet zielig over te willen doen, is ‘zwaar getroffen’ hier beslist geen eufemisme. Diverse kranten hebben er in die eerste periode van de pandemie verslag van gedaan en ook Nieuwsuur zond een reportage uit. Voor wie het gemist heeft, hier een korte samenvatting van de belangrijkste feiten: Hans’ vader Jan overleed in maart 2020 aan corona zonder dat zijn vrouw en kinderen er bij konden zijn. Kort hierna kreeg zijn moeder ook corona en zweefde een tijd lang tussen leven en dood. Zij is er gelukkig stapje voor stapje weer bovenop gekomen. Eind april 2020 was het de beurt aan Hans zelf. Als alle ellende voorzichtig achter de rug lijkt, heeft de pandemie nog een onverwacht andere tegenslag voor hem in petto. Dit keer van economische aard. Zijn verreweg grootste klant – een reisorganisatie – zegde de samenwerking op, zodat Hans momenteel stevig op zoek is naar wat hij zelf noemt: ‘nieuwe uitdagingen in het leven’. “Tja”, voegt hij er ter afsluiting van ons gesprek over dit onderwerp dapper aan toe, “de ‘corona-issues’ hebben er de afgelopen twee jaar behoorlijk ingehakt, maar ik hoop positief te blijven en naar de woorden van mijn vader te leven: “gebruik je talenten.”
Goed advies in de praktijk
Dat gebruik maken van je talenten heeft vader Jan zelf altijd voorgeleefd. Begin jaren zeventig kreeg hij van Philips de kans om als ‘materials manager’ naar Singapore uitgezonden te worden. Het hele gezin – vrouw en vier kinderen – verhuist mee. Hans is met zijn 12 jaar de oudste van het stel. Die verhuizing vanuit het vertrouwde Laren naar een compleet andere leefomgeving heeft een enorme indruk op hem gemaakt. “Ik ging daar naar de internationale school en heb er een geweldige tijd gehad”, zegt Hans. Als er na twee en een half jaar een eind aan dit eerste buitenlandse project van vader komt, gaat hij in op de volgende aanbieding. En zo verhuist het gezin naar Zaïre. Hans gaat daar naar een Belgische school maar heeft het daar minder naar zijn zin. Hij weet inmiddels wel wat hij wil worden: grafisch ontwerper. “In Singapore maakte ik als kind al regelmatig een krantje voor de familie in het thuisland”, vertelt Hans, “op mijn typmachine mikte ik alles netjes uit, zodat het mooi paste en iedere uitgave van ‘het Schaapherder-nieuws’ een goed geheel werd.”
Met dat talent wilde hij verder aan de slag en dus vertrok hij op 17-jarige leeftijd in zijn eentje naar Eindhoven om daar aan de Grafische School te gaan studeren. In 1980 rondde hij zijn studie met succes af en ging als offset-drukker aan de slag.
Toch speelde het avontuurlijke trekkersbloed weer op. En wel zodanig dat hij in 1985 zijn baan opzegde, een rugzak kocht en een kleine twee jaar door Zuidoost-Azië en Australië trok. Eenmaal terug in Nederland pakt hij allerhande baantjes aan en is daarbij zelfs een tijdje ober in een pannenkoekenrestaurant. Dan solliciteert hij bij ‘NieuwsTribune’, een reclamevakblad. Daar gaat hij kopij opstellen én leert hij ook zijn vrouw Anita kennen. “We werkten daar met zijn allen in één grote ruimte waar de werkplekken door lage kasten werden gescheiden. En achter die kast van mij”, voegt hij er glimlachend aan toe, “zat een meisje dat ik wel zag zitten. En zij mij gelukkig ook. In 1991 zijn we getrouwd en in Almere gaan wonen”. Hans is in 1990 een van de eersten die zich als zelfstandig ‘Desk Top Publisher’ (DTP) vestigt. Later kopen Hans en Anita het ouderlijk huis aan de Heideveldweg en laten er een grote grafische ontwerpstudio aan bouwen.
Betrokken Laarder en erfgooier
Eenmaal terug in zijn oude dorp weet men hem te vinden om, zowel zakelijk alsook pro deo, gebruik te maken van zijn kwaliteiten. In 2008 benadert André de Valk hem met het verzoek of hij voor de Historische Kring een internetsite kan ontwerpen. Als betrokken Laarder en geïnteresseerd in geschiedenis zegt Hans dit toe. Werken voor de Kring smaakt naar meer en al snel treedt hij toe tot de redactie van het Kwartaalbericht. In nummer 107 (2009-1) stelt hij zich aan de lezers voor. Inmiddels zijn we 13 jaar en maar liefst 52 afleveringen verder en genieten we al die tijd van zijn betrokkenheid, inbreng, artikelen, én bovenal van zijn vakmanschap. Later ontwierp Hans een geheel vernieuwde website, alsmede diverse folders en boeken voor de Kring. Ook de Stichting Stad en Lande van Gooiland weet hem als geïnteresseerd erfgooier te strikken. Hij treedt in 2014 – aanvankelijk als vertegenwoordiger van Laren – toe tot het bestuur. In de praktijk houdt hij zich ook daar vooral bezig met de communicatie, waaronder het ontwerpen van folders, boeken, banners, kalenders en de website. Hans laat me met gepaste trots en bevlogenheid een aantal van de producten zien waar hij zijn medewerking aan verleend heeft. En dat brengt ons terug naar het begin van dit artikel. Waarom juist hij dit keer in het zonnetje gezet wordt.
Van stencil tot Glossy
Dit Kwartaalbericht is nummer 159 in de lange rij die de Kring sinds de oprichting in 1980 heeft uitgegeven. Aanvankelijk was het volgens toenmalig secretaris Emke Raassen-Kruimel: “een enkel blaadje en vanaf 1982 een bescheiden boekje. De kopij”, zo schreef zij in het 40-jarig jubileumnummer 153, “werd bij mij ingeleverd en door mij uitgetypt in kolommen die in een bepaalde lay-out moesten passen. Bep De Boer zette alles in elkaar en zorgde dat het gedrukt werd…” In 1989 werd het een in zwart offset gedrukt boekje. En in 2016 trad de volgende verbetering in: kleur. Gerda Meulenkamp, de toenmalig hoofdredacteur, zegt in ‘haar zonnetje’ in nr. 149 (2019-3) dat ze trots is dat ze dat in haar periode van hoofdredacteurschap voor elkaar heeft gekregen.De nieuwe technieken én de ruimte die ze van het bestuur kreeg om verbeteringen aan te brengen hebben ervoor gezorgd dat het blad is geworden tot wat het nu is: goed van inhoud en mooi van opmaak. “Met de complimenten aan vormgever Hans Schaapherder!”, meldt ze erbij. En nu wordt het kleine A5-’boekje’ ingeruild voor een ‘magazine’ met glimmende kaft. Ik vraag aan Hans wat hij daaraan als vormgever de belangrijkste voordelen vindt. “Meer ruimte en rust”, is zijn eerste vakinhoudelijke antwoord. “Als vormgever is het aan mij om de juiste balans te vinden waarbij de vorm de inhoud leesbaar moet maken” De mogelijkheid tot grotere afbeeldingen, een wat makkelijker leesbaar lettertype en – niet te vergeten – meer wit tussen alle informatie, maken dat het blad fijner leesbaar wordt. Met een eigentijds uitgevoerd blad hoopt hij – en de redactie en het bestuur met hem – tevens dat er een breder publiek bereikt kan worden. Doel daarbij is meer mensen en mensen meer te (blijven) interesseren voor (het levend houden van) de geschiedenis van ons mooie “én”, voegt Hans er nadrukkelijk aan toe “únieke dorp.”
Aan hem zal het niet liggen. Hij is blij met de nieuwe mogelijkheden die hem als vormgever geboden worden en gaat – zoals hij al jaren doet – zijn ziel en zaligheid er weer in leggen. En dat verdient een zonnetje! Hans, bedankt en succes met deze én alle andere gewenste nieuwe uitdagingen.