Jaarverslag 2023
Stichting Historische Kring Laren
INLEIDING
De vrijwilligers van de Historische Kring Laren (HKL) ontplooiden in 2023 weer veel activiteiten. Bij enkele belangrijke daarvan werd voortgeborduurd op nieuwe ontwikkelingen die in 2022 in gang waren gezet: het Kwartaalbericht in een nieuw, groot formaat en de verschijning van een historisch boek over Laren, te vullen met bij de Jumbosupermarkt vanaf 19 januari te verkrijgen plakplaatjes (stickerfoto’s).
Verder waren er interessante lezingen en tentoonstellingen in de Lindenhoeve (elke zaterdag standaard geopend van 14.00 tot 16.00 uur). Ook werden er weer veel vragen beantwoord en schenkingen in ontvangst genomen.
ACTIVITEITEN
Historisch boek met Jumbosupermarkt
In 2022 was er door een HKL-team hard gewerkt aan de productie van het historisch boek ‘Laren, een plaatje van een dorp’. Op 19 januari kon Patrick van Veldhuizen, de eigenaar van de Jumbosupermarkt en initiatiefnemer, in de Lindenhoeve het eerste exemplaar overhandigen aan burgemeester Nanning Mol. Vanaf dat moment konden belangstellenden in de supermarkt de stickerfoto’s bemachtigen die in het boek geplakt konden worden.
De actie duurde tot 25 maart. Op die datum was er in de Lindenhoeve een grote, drukbezochte ruilbeurs. Ook daarna was er nog veel vraag naar de plaatjes en zelfs naar het hele boek (dat in de Jumbowinkel verkregen kon worden zolang de voorraad strekte).
Redactielid Eric Snelders verzorgde een actie, waarbij mensen hun dubbele plaatjes bij de Lindenhoeve konden inleveren, met een lijstje van de nummers die zij nog misten. Die ontbrekende nummers kon hij in verreweg de meeste gevallen weer uit de ingeleverde plaatjes te voorschijn halen. Deze actie heeft tot ver in 2023 geduurd, zodat vrijwel iedereen die dat wenste het boek met de plaatjes helemaal compleet kreeg.
Tentoonstellingen
Het ‘Jumboboek’ werd ook het eerste onderwerp van de reeks van tentoonstellingen in de Lindenhoeve. Er werden vergrotingen van pagina’s uit het boek vertoond.
Bij de volgende tentoonstellingen waren er koppelingen met artikelen in het Kwartaalbericht: over het ‘Van Wulfenfonds’, de groten van de jazz-muziek die 50 jaar geleden in Laren hadden opgetreden en het 100-jarige bestaan van de Larense Mixed Hockeyclub.
Het Van Wulfenfonds is voortgekomen uit de nalatenschap van Margot van Wulfen, de dochter van de bekende meester Johannes van Wulfen. Het fonds is bedoeld voor financiering van projecten ten behoeve van ouderen. Bij de tentoonstelling waren documenten te zien en portretten van meester Van Wulfen en zijn dochter Margot. Ook was er een voorbeeld uit de leesmethode ‘Sprekende Letterbeelden’, waarmee Van Wulfen goed verdiend had.
Een artikel van archivaris Gerard Morsink over ‘de groten van de jazz’ in Kwartaalbericht 165 (2023-3) ging gepaard met een tentoonstelling over dit onderwerp, waarbij Gerard op zaterdagmiddagen inleidingen hield.
Het volgende tentoonstellingsonderwerp was het 100-jarige bestaan van de Larense Mixed Hockey Club (LMHC), waar voorzitter Mariëlle Bax een artikel over schreef in Kwartaalbericht 166 (2023-4). LMHC-erelid Kik Thole opende de tentoonstelling op 18 november.
Lezingen en optredens
De HKL organiseerde in 2023 vijf lezingen.
Op 14 februari hield Jet Boetje, auteur van het boek ‘Het verborgen leven van Anna Singer’, een lezing over Anna, de stichtster van het Wiliam Singer Memorial, nu museum Singer Laren. In Kwartaalbericht 163 (2023-1) werd zij geïnterviewd en werd haar boek besproken.
Steven Weinberg, (mede-)auteur van de boeken ‘De Merken’, ‘Een badkuip aan de Drift’ en ‘Het bestek van de Naarderstraat’ hield 19 april een lezing over beide laatste boeken. Ook deze boeken, over de Tweede Wereldoorlog, waren besproken in het Kwartaalbericht.
Op 2 mei was er in de Lindenhoeve een optreden van Leonard Vis (geboren 1930), de laatst nog levende persoon van drie Joodse onderduikers die de inval in pensioen De Hoeve in 1943 hadden overleefd. Het optreden kreeg de vorm van een interview door HKL-secretaris Teun Koetsier. In pension De Hoeve zaten 32 onderduikers, van wie er 29 zijn vermoord in Auschwitz. Leonard Vis hield een toespraak bij de dodenherdenking op 4 mei en onthulde voorafgaand daaraan een monument bij 29 struikelstenen die bij de ingang van het parkeerterrein naast Singer zijn gelegd. Pension De Hoeve stond op de plek waar nu het parkeerterrein is.
Kwartaalbericht 164 (2023-2) wijdde aandacht aan De Hoeve door middel van een bespreking van het boek ‘De Joodse pensionhouder Ies Bleekrode en zijn 32 onderduikers’, geschreven door de Larense historicus Aaldrik Hermans.
De tentoonstelling over het Van Wulfenfonds leidde 4 juli tot een lezing over de ‘Sprekende letterbeelden’. Deze werd gehouden door Ed van Mensch, waarnemend voorzitter van de Hilversumse Historische Kring Albertus Perk. Hij nam in zijn lezing ook Johannes Geradts, de Hilversumse uitgever van de Sprekende Letterbeelden, mee en toonde aan dat er veel overeenkomsten waren in de geschiedenis van beide mannen.
De vijfde lezing van het jaar was zaterdag 9 september ter gelegenheid van Open Monumentendag. Oud-HKL-bestuurslid Timo Smit hield een lezing over zijn sterk persoonlijke relatie met de geschiedenis van de erfgooiers. De in Blaricum in 1903 door militairen doodgeschoten Laarder boer Hendrik Smit was verloofd geweest met de vrouw die later de oma van Timo zou worden. Na de dood van Hendrik trouwde zij namelijk met de oudere broer van Hendrik, Gijs, de opa van Timo.
Tijdens Open Monumentendag waren er in de LIndenhoeve ook 6 panelen over de geschiedenis van de erfgooiers te zien, afkomstig van de Stichting Stad en Lande van Gooiland.
Op 8 november was een optreden in de Lindenhoeve over de verzetsstrijdster Mona Parsons. Zij was Canadese en getrouwd met een Nederlander. In de oorlog woonden zij in Laren. Op 7 november bracht Canada Post een postzegel uit met een afbeelding van Mona Parsons. Het bijbehorende stempel van de eerste dag van uitgifte is gebaseerd op een afbeelding van de Larense molen.
Namens Canada Post overhandigde Ineke Hilhorst een ingelijst exemplaar van de postzegel aan Nanning Mol, de burgemeester van Laren. Ineke schreef samen met haar man Teun Koetsier over Mona Parsons, in het boek ‘Het dorp, de oorlog, de mensen’.
Kwartaalbericht
In 2023 verschenen de nummers 163 t/m 166, in het nieuwe formaat.
De redactie zette in drie nummers HKL-vrijwilligers in het zonnetjes, achtereenvolgens eindredacteur Wim Keizer (163, 2023-1), bezorger Kwartaalbericht Cees van Rosmalen (165, 2023-3) en redacteur Hein Calis (166, 2023-4), zelf schrijver van veel ‘zonnetjes’, maar helaas wegens persoonlijke omstandigheden een poos uit de running.
Er werden hiervoor al artikelen uit Kwartaalberichten genoemd. In het eerste nummer van 2023 was naast Anna Singer ook veel aandacht voor schrijfster Carry van Bruggen: de tekst van een lezing die HKL-secretaris Teun Koetsier 16 november 2022 had gehouden ter gelegenheid van Internationale Dag voor de Verdraagzaamheid.
Het tweede nummer van het jaar, eind april verschijnend, werd traditiegetrouw voor een deel gewijd aan de Tweede Wereldoorlog.
Een greep uit andere artikelen in 2023: Wegenbouwbedrijf Gebroeders Hogenbirk, Van voddenboer tot trendsetter over de familie Schenk, 90 jaar MCC, Martinus Ei (voorloper elektronicazaak Expert), het Sint Jansziekenhuis en het Sint Jansterrein (nu Pastoor Hendrikspark), Voor meer wordt gelinkt naar onze website:: Kwartaalbericht 163, Kwartaalbericht 164, Kwartaalbericht 165 en Kwartaalbericht 166.
Als nieuw lid trad Peter Vos toe tot de redactie. Mary van der Schaal-de Valk besloot te stoppen om gezondheidsredenen. Verder bleef de redactie bestaan uit Bep De Boer, Hein Calis, Cees Meijer, Hans Schaapherder (vormgeving), Eric Snelders en Wim Keizer (eindredacteur). Saskia Vos bleef het correctiewerk doen.
Het Kwartaalbericht wordt bezorgd bij de donateurs of per post toegezonden. Het is los te koop voor € 9,50 bij Bruna Laren en op zaterdagmiddagen ook in Lindenhoeve.
Archief
Naast de gebruikelijke werkzaamheden (in kaart brengen schenkingen, bijhouden van knipsels en het digitaliseren van foto’s, beantwoorden van vragen) is het archiefteam begonnen met verbetering van de digitale voorzieningen. De computers functioneren nog te veel ‘stand alone’ en zullen als netwerk verbonden moeten worden in een verbeterde NAS (Network Attached Storage). Ook wordt gekeken naar ontdubbeling bestanden en naar de presentatie van de gedigitaliseerde archiefgegevens naar buiten, ook in relatie tot de website.
Een zorgelijk punt voor het archief is het ruimtetekort. Dit noopt er toe kritischer naar de schenkingen te kijken.
William van Zomeren trad toe tot het archiefteam. Hij doet als vrijwilliger ook tuinwerkzaamheden. De bezetting van het archief bestond in 2023 verder uit Bep De Boer, Gerard Morsink en Juan van Eck (coördinator).
Mariëlle Bax, voordien coördinator, begon per 1 januari als voorzitter van de HKL
Website
Digitaliseren van oude Kwartaalberichten is een langdurig project, waaraan in 2023 verder gewerkt werd. De inhoud van Kwartaalberichten is terug te vinden van het jaar 2003 tot en met heden, maar voor de laatste twee jaar gaat het om een selectie. De volledige inhoud van Kwartaalberichten wordt pas na minimaal 2 jaar integraal op de website geplaatst
Radiopraatjes
Ook in 2023 hield onze secretaris Teun Koetsier regelmatig radiopraatjes op Radio NH Gooi.
Alle radiopraatjes zijn hier op onze website integraal te beluisteren.
Evenementen
Op 27 augustus organiseerde de SOLL het jaarlijkse Oogstfeest. De HKL was er met een stand vertegenwoordigd.
Wedstrijd voor kinderen
De HKL organiseerde in samenwerking met de Stichting Kunstenaars en Kinderen in de School (KKIDS) een wedstrijd over het wapen van Laren, de omgekeerde S. Gevraagd werd een nieuw ontwerp te maken dat heel goed weergeeft wat ‘Laren’ is. De beloning was dat de winnende ontwerpen werden afgebeeld in het eerste Kwartaalbericht van 2024 en dat de makers een middag mochten tekenen of schilderen in het atelier van Hans van Deuren, de oprichter van KKIDs. Er kwamen vijf ontwerpen binnen die alle beloond werden.
ORGANISATIE
Bestuur
Het bestuur vergaderde in 2023 acht maal. Het bestuur bestond uit Mariëlle Bax (voorzitter), Jos Joosen (penningmeester), Teun Koetsier (secretaris), Wim Keizer, Hans Schaapherder, Juan van Eck en Thijmen van der Zwaan.
Penningmeester Jos Joosen besloot af treden. Zijn opvolger Nico Willard nam in 2023 al enkele malen deel aan de bestuursvergaderingen, voor zijn formele benoeming.
Tegelijk met Jos trad ook ledenadministrateur Bert Wolda af. Hij werd opgevolgd door Eric Snelders, tevens redactielid en advertentieacquisiteur.
Het bestuur besloot Jos Joosen erelid te maken en aan Bert Wolda de erepenning uit te reiken. Overigens blijft Jos als gastheer voor de zaterdagmiddag verbonden aan de HKL.
Vrijwilligers
De HKL functioneert dankzij de inzet van vrijwilligers. Taken die ook in 2023 weer vervuld worden zijn gastvrouw of -heer voor de zaterdagmiddagen, archiefmedewerker, bezorger, redactielid, corrector en vormgever Kwartaalbericht, tuinvrouw- of man, ledenadministrateur en bestuurslid. Verder worden er twee websites onderhouden, wordt er nieuws toegevoegd aan onze Facebookpagina en verzorgen we persberichten en een eigen digitale Nieuwsbrief.
Donateurs
Op 31 december 2023 had de HKL 828 donateurs die in het gewone taalgebruik leden worden genoemd. Het jaar daarvoor waren het er 809.
Interieur
In 2023 kon worden voldaan aan een lang gekoesterde wens: een nieuw projectiescherm dat door middel van een afstandsbediening (met laserpointer) kan worden neergelaten en opgetrokken, in plaats van een lastig op te zetten vast scherm.
Financiën
De staat van baten en lasten en de balans zijn te vinden op onze website, onder ANBI.
EN VERDER
Overleden
Op 3 juni 2023 is Antoinetty van den Brink overleden. Zij was HKL-voorzitter van 2 januari 2009 tot 2 januari 2017. Antoinetty trad niet alleen op als voorzitter, maar verrichtte ook veel andere activiteiten, zoals het schrijven van boeken en het organiseren van tentoonstellingen. In Kwartaalbericht 165 (2023-3) plaatste het bestuur een In Memoriam.