Echtpaar overleefde WO II
In tegenstelling tot wat in Kwartaalbericht 149 in het artikel over ‘De Rietvink’ werd vermoed, blijkt het echtpaar Leo Polak en Juliette Groen de oorlog te hebben overleefd. Els Luderhoff en Martijn le Coultre meldden zich met aanvullende informatie en bronnen, waardoor deze aanvulling kan worden gedaan. Als de oorlog uitbreekt, vertrekt het gezin Polak-Groen in de (eigen) auto naar IJmuiden. Ze laten deze volgens overlevering op de kade achter en nemen op het nippertje de boot naar Engeland. Van daar gaan ze naar de Verenigde Staten, waar ze in de chique wijk Forest Hills op Long Island (New York) een huis betrekken. Zoon Jan wordt tekenleraar in Engeland, Herbert blijft wonen in New York.
Foto vlnr: Jan, Herbert en Leo Polak. Helemaal rechts de latere huisarts dokter Luderhoff. (Foto Els Luderhoff.)
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 152 [2020-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Aanvulling op artikel villa De Rietvink in Kwartaalbericht 149
In deze aanvulling meer informatie over het echtpaar. Leopold Polak wordt op 3 mei 1892 geboren, Juliette Groen op 24 mei 1895. Leo’s beroep was zakenman, maar in welke handel hij precies zat, is onbekend. Het echtpaar krijgt twee zonen: Herbert (1922) en Jan (1924). Juliette is kennelijk meer bemiddeld, want het echtpaar trouwt buiten gemeenschap van goederen en Juliette zou De Rietvink op haar naam krijgen. Leo en Juliette en hun jonge kinderen zijn in 1928 de eerste bewoners van de pas opgeleverde villa. Zij kopen het pand van de Verkoopmaatschappij Zuidereng, een ontwikkelingscombinatie met als aandeelhouders houthandelaar Petrus van Dijk, makelaar Johannes Thuis, makelaar Pieter van den Brink, gemeenteambtenaar Jacobus Majoor, architect Hendrik Smit, manufacturier Jan Vos uit Blaricum en landbouwer Willem van Stoutenburg uit Eemnes.
Vermoedelijk in de jaren dertig verhuist het echtpaar naar de Torenlaan in Blaricum. Een verhuisbericht uit de nalatenschap van huisarts Luderhoff in Blaricum wijst hierop. De huisarts was bevriend met Jan Polak.
Terug naar Nederland
De Polaks houden De Rietvink echter aan. Zoals gemeld vertrekken ze bij het uitbreken van de oorlog tijdig naar Amerika. Na de oorlog zou het echtpaar nog een aantal keren naar Nederland komen. Ze gaan op bezoek bij de familie Luderhoff en andere kennissen en logeren dan in Jan Tabak. De Rietvink, in 1942 door de bezetter onteigend, wordt na het rechtsherstel bewoond door huisarts Van der Werff. In 1953 wordt het pand door het echtpaar Polak-Groen via de Amsterdamse makelaar Tal te koop gezet. De nieuwe bewoners zijn het echtpaar Mellema-Goest, dat het pand in 1955 aanschaft voor 60.000 gulden. In 1960 doen de Mellema’s het pand echter al weer van de hand, nu voor 110.000 gulden. De volgende eigenaars zijn Edith Wilders en haar man Willem Frederik Gnirrep. Gnirrep blijkt een slimme onderhandelaar. De plannen van Rijkswaterstaat leiden tot onteigening, maar Gnirrip blijft zitten, weet de plannen voor de aanleg van de Rijksweg om te buigen én verkoopt de villa in 1963 voor maar liefst 317.000 euro aan Rijkswaterstaat. Een forse winst is het resultaat!
Vogelnamen
Wat betreft de naam van De Rietvink zelf is er ook wat meer duidelijkheid. Jacobus de Graaff (1867-1936) is de beeldhouwer die de gevelsteen vervaardigt. Van zijn hand zijn meer gevelstenen in Laren te vinden, bijna allemaal ook met vogelnamen. Zo bevindt zich ‘De Phoenix’ bijvoorbeeld in een pand aan de Torenlaan 58 [besproken in de rubriek Gevelstenen in Kwartaalbericht 151 – red.]. Huis ‘De Merel’ met dito gevelsteen, gebouwd door Ru Mauve (een leerling van architect K.P.C. Bazel) bevindt zich in Blaricum tegenover Rust Wat.
Karel Loeff
