De paus
Een bijzondere dag voor de processie was wel 24 juni van het jaar 1886, toen St. Jan samenviel met Sacramentsdag. Z.D.H. de Aartsbisschop, Mgr. P.M. Snickers werd aangezocht het Allerheiligste naar het kerkhof te willen dragen. Het Metropolitaan-Kapittel verleende daartoe aan zijne Doorluchtige zijn goedkeuring.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 108 [2009-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Prof. de Rijk droeg de Hoogmis op en Deken Jansen van Hilversum hield de predikatie. Voor het St. Janskerkhof prijkte een erepoort. Op de begraafplaats was een kapel opgesteld met een altaartje. Een paar dagen tevoren was men druk doende de erepoorten, versierselen, slingers, vlaggen en wimpels aan te brengen. Een ontelbare menigte was naar Laren getogen. De bedevaart had een in alle opzichten plechtig verloop, zodat men besloot het Sint Jansfeest elk jaar met het Allerheiligste te houden.
Pastoor G.J.J. Nieuwenhuis vermeldt hierover in zijn boek, dat een jaar later de burgers, ter verering, uit eigen middelen versieringen aanbrachten. P.C. van den Brink, tapijtfabrikant, plaatste bij zijn huis, op de hoek van de St. Janstraat, voor eigen rekening een boog. Er kwamen er een bij Jan Roest, een bij de Coeswaerd, alle twee gemaakt van ruw hout, verlucht met roosjes van papier.
Ter ere van het zilveren priesterfeest van Pastoor Hartman, in augustus 1886, maakte meester van Wulfen van balken een boog, beschilderd in kleuren, waartussen panelen met afbeeldingen van vier Evangelisten. Deze poort heeft jarenlang, met de stille tocht, opgesteld gestaan voor de school, dichtbij de plaats waar nu het monument van Hamdorff staat. Deze meester van Wulfen een zeer goede bekende van de oude plaatsgenoten, was de eerste, die van een geschilderde boog gebruik maakte. Hij werd later hoofdonderwijzer.
Nu er eenmaal kleur en fleur in de processie kwam, de toeloop van buiten steeds groter werd, verrees de ene erepoort na de andere. Uit devotie voor de processie, liet de burgerij haar fantasie steeds sterker spreken en werden de bogen steeds bonter opgesmukt. Hein Brouwer richtte elk jaar zijn houten bouwsel op in de St. Janstraat en wijdde daaraan zijn gehele leven. Hij tuigde zijn getimmerte op met allerhande snuisterijen. Was de processie ten einde, daags daarna was hij alweer op pad voor de versierselen voor volgend jaar. Zodra hij er lucht van kreeg, dat in deze of gene villa of huis een feestje was, werden de volgende dag de bewoners met een bezoek van Hein vereerd. Op deze wijze wist hij het benodigde materiaal bijeen te brengen. Een bonte mengeling van papieren slingers, kerstballen, kerstklokjes en anders prijkten er dan op 24 juni in volle glorie.
Het werd op de duur zo opzichtig dat de pastoor besloot het te beperken en de brand in zijn decoratieartikelen stak. Zijn nimmer aflatende toewijding bezorgde hem de bijnaam van “de Paus”.
Een avond, vóór de plechtige uittocht van St. Jan, in 1904, had de “Paus”iets origineels bedacht door de poort met vetpotjes te illumineren. Door een windstoot vatte het uiterst brandbare materiaal vlam en was de verlichting compleet. Met verbijstering zeeg hij ter aarde en zat met uitgebreide armen te bidden “mijn God, mijn God, waarom hebt Gij mij verlaten”. Na tot zichzelf te zijn gekomen, sloeg hij de handen weer aan de “ploeg”. De gehele nacht werkte hij door en des morgens stond er een nieuwe poort. De volgende dag was hij weer vol goede moed op pad voor de inzameling van zijn materiaal voor het komende jaar.
Wel een bewijs welk een eerbied en voorliefde en devotie, in die dagen, de ommegang in de harten van de bevolking innam..
Bron: De Drost
Update juni 2021: Het originele artikel uit de Drost (publicatiedatum onbekend) werd in 2009 in Kwartaalbericht 108 overgenomen. De samenstellers van het prachtige boek ‘Getuigenis op straat‘ – Leo Janssen en Karel Loeff – maakten ons er op attent dat bovenstaande foto van de processiegangers niet in Laren, maar in Kevelaar is genomen. Tevens stuurde Leo ons een tekening en foto van Degouve de Nunques, verbeelder van de erepoort van ‘de paus’, waarvoor heel hartelijk dank.
