De ambtswoning van de burgemeester is geschiedenis
Na tientallen jaren als ambtswoning van de Larense burgemeester te hebben gediend staat de villa aan de Stationsweg 3 al enige tijd leeg. De woning, gebouwd in 1934, is verkocht en wat de toekomst zal brengen is nog onbekend.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 155 [2021-1]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen dit kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Tekst: Cees Meijer
Het huis was een cadeau van de gemeenteraad (namens de bevolking) voor burgemeester Van Nispen ter gelegenheid van zijn 25-jarig jubileum als Larens eerste burger in 1934. Wethouder H. Calis deed buiten afwezigheid van de burgemeester in de raadsvergadering het voorstel om een ambtwoning naar ontwerp van P. Schiloo, de directeur van gemeentewerken, te laten bouwen. De kosten werden geraamd op f 18.000,- (ca. € 172.000,- in 2020*). Met algemene stemmen, op de stem van de heer P. van Praag (SDAP/OSP) na, werd het voorstel aangenomen. Van Praag vond het voorstel niet passen in een tijd waarin er zoveel sociale zorgen zijn – het was tenslotte midden in de crisistijd – terwijl de raad eerder onder meer had ingestemd met verlaging van de lonen in de werkverschaffing.
Op dezelfde plek waar Jan van den Brink Tzn ( bijgenaamd ‘de Schout’), burgemeester van Laren tussen 1817-1862, had gewoond, maar dan in een boerderij, werd al in november 1934 het fraaie landhuis opgeleverd. De bouw van de ambtswoning werd gegund aan B. Resing te Laren, die had ingeschreven voor f 15.748,-.
De aannemer startte voortvarend in de daaropvolgende maand met de bouw. Ook andere Larense bedrijven werden ingeschakeld. Zo werd het fraaie hang- en sluitwerk geleverd door de firma Kerkhof.
Landelijke indruk
De burgemeesterswoning werd ontworpen door architect P. Schiloo, toenmalig directeur van gemeentewerken van Laren. Het huis werd opgetrokken uit Limburgse handvormstenen en de daken werden gedekt met ronde pannen, oud-Hollands model. Mede door de ligging naast het hertenkamp maakte de ambtwoning door ontwerp en gebruikte materialen een landelijke indruk.
Een beschrijving van de indeling van de ambtswoning in 1934: rechts van de ruime hal betreedt men de ontvangstkamer, daarachter ligt de woonkamer. Voorts is er op de parterre een grote keuken. Een breed trapportaal leidt naar de ruime slaapkamers en de twee badkamers. Daarboven is de zolder met veel bergruimte. Het hele huis was in 1934 al voorzien van centrale verwarming, terwijl er ook nog twee open haarden met schouw waren in de kamers van de benedenverdieping.
Nadien is de indeling van het burgemeestershuis bij verschillende renovaties gewijzigd. Zo telde de woning ten tijde van burgemeester Roest geen ontvangstkamer meer, en telde de woning maar liefst zes ruime slaapkamers, waarvan twee op de tweede (zolder)verdieping.
Waar nu de Chinees en de ambtswoning staan, stond vroeger de boerderij van “De Schout”. Daar is geen foto van, maar op een kadasterkaart uit 1825 staat deze duidelijk aangegeven. Als herkenningspunt in het wegenplan ziet u in lichtblauw de Coesweerd en in donkerblauw de NH kerk.
Renovatie
De Larense burgemeesters hebben tijdens hun ambtsperiode allemaal op de Stationsweg gewoond, behalve Naud van der Ven (ambtsperiode 1946-1968). Hij woonde op de Grintbank, omdat de gemeente had toegezegd dat burgemeester Van Nispen, en daarna ook zijn weduwe, tot hun dood in het huis mochten blijven wonen. Van Nispen zelf verliet in 1946 wegens pensionering zijn ambt en overleed in 1958. Burgemeester Elsen nam bij zijn komst in 1968 wel zijn intrek in de ambtswoning. In 1980 stond de villa enige tijd leeg, in afwachting van een nieuwe burgemeester.
De gepensioneerde Elsen was inmiddels verhuisd naar de gemeentewoning Werk en Rust op Kerklaan 1. De benoeming van zijn opvolger liet enige tijd op zich wachten, en omdat ‘kraken’ een ‘populaire’ activiteit was in die jaren, liet de gemeente een politieman als kraakwacht in de ambtswoning wonen. Die periode werd ook benut voor een grondige renovatie, om de villa aan te passen aan de eisen van de tijd. Zo werden de zachtboardplafonds vervangen en werd het hele huis geïsoleerd door middel van spouwmuurvulling, dakisolatie en voorzetramen. Totale kosten bijna f 100.000,-.
Nieuwe ambtswoning
De nieuwe burgemeester, Hendriks, kwam dus in een gespreid bedje terecht. Na zijn ambtsperiode van 1981-2001 verhuisde hij naar Bussum. Het gemeentebestuur stond voor de vraag wat te doen met de gemeentevilla aan de Stationsweg. De opknapkosten van de ambtswoning zouden ongeveer anderhalf miljoen gulden kosten (ca. € 940.000,- in 2020*). Dat werd wel erg veel geld gevonden voor een toch wat verouderd pand. Bovendien werd het steeds meer gewoon dat een burgmeester liever een eigen woning kocht in zijn gemeente. Maar de koop van een eigen woning in Laren, tevens passend bij zijn ambt, zou voor menig kandidaat-burgemeester gezien zijn salaris en de vaak kapitale huizenprijzen in ons dorp in de meeste gevallen een onoverkomelijke hindernis zijn. Het salaris van een burgemeester is immers gekoppeld aan het aantal inwoners. Bovendien wilde Laren graag een jongere burgemeester ‘strikken’. De gemeente overwoog vervolgens een nieuwe ambtswoning te zoeken. Men wilde er echter niet meer dan € 680.000,- voor uittrekken.
Het oog viel vervolgens op een villa aan het Raboes, maar de koopprijs ging het vastgestelde bedrag ver te boven. De villa ‘Carpe Diem’ kostte namelijk rond een miljoen euro. Daarom werd alsnog besloten de ambtswoning aan de Stationsweg te renoveren. Burgemeester Roest en zijn gezin werden vanaf 1 mei 2002 voorlopig gehuisvest in een woning aan de Zijtak, voor een huur van 1925 euro per maand.
Eind 2002 was de renovatie gereed. De opknapkosten van de ambtswoning voor burgemeester Roest, waarbij onder meer de keuken werd gemoderniseerd en het huis voor een deel weer in de jaren-dertig-stijl werd teruggebracht, bedroegen € 225.000,-.
Laatste bewoners
Toen Roest in september 2017 een benoeming tot burgemeester van Bloemendaal aanvaardde, gingen waarnemend burgemeester Rinske Kruisinga en haar man in het burgemeestershuis wonen. Zij zouden de laatste bewoners worden. Want haar opvolger Nanning Mol gaf meteen aan een voorkeur te hebben voor de gemeentewoning op Kerklaan 1. Omdat inmiddels het achterstallig onderhoud en de modernisering van de ambtswoning waren begroot op een bedrag tussen de 7 ton en 1 miljoen euro was het voor het gemeentebestuur al snel duidelijk dat na bijna een eeuw Stationsweg 3 zijn functie definitief zou verliezen. De ambtswoning werd te koop gezet voor een bedrag van bijna 1,5 miljoen euro en is inmiddels verkocht aan de ontwikkelaar die op de plek van Golden River een appartementencomplex gaat bouwen.
*Iisg.nl de waarde van de gulden/euro
Bronnen: diverse artikelen in de Gooi- en Eemlander en ‘de Bel’, archief van de HKL; Koetsier en Roest, Schieten op de maan, 2016.
