Van Gooische zwemschool naar biezem
Dat men in 1968, zelfs in een gemeente als Laren, nog steeds in natuurwater vanuit een wel, “buiten zwom” is op zichzelf niet zo bijzonder. Vanaf het begin van de twintigste eeuw brachten algemene popularisering van sport, voortgaande democratisering van het land en arbeidstijdverkorting in 1919 steeds meer sportaccommodaties met zich mee. Ook op zwemgebied! Al waren deze, naar de huidige maatstaven, vaak zéér primitief.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 99 [2007-1]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Joop Sanders
Nog maar weinigen zwommen toen in speciale inrichtingen, zoals Heiligewegbad en Zuiderbad in Amsterdam of, sinds 1923, de Sportfondsenbaden. Om de toestand eens wat te typeren: het was betrekkelijk normaal dat in plassen, meren en ander natuurlijk water hoofd klassewedstrijden waterpolo achter een afzetting (soms een ketting of een plat schip) in zulk water werden gespeeld. Hier en daar kwam (à la de Gooische Zwemschool, een architectonisch juweeltje!)) wel een in het zand uitgegraven bad met eenvoudige houten verkleedinstallatie tot stand. In 1940 waren er 474 openluchtbaden in Nederland, waarvan liefst 441 nog “natuurlijk”.
Voorschriften op allerlei gebied (uiteraard met name hygiënische, doch ook voor veiligheid) van zwembond of overheid hadden toen nog lang niet de omvang en intensiteit van thans. Er was trouwens ook geen geld voor méér, wat pas nà de Tweede Wereldoorlog geleidelijk anders werd …
Zo ontstond in 1971/72 De Biezem als “opvolger” van de Gooische Zwemschool van 1927. Bij het nieuwe bad werd overigens later nog ruim 1 miljoen gulden besteed ter uitvoering van de steeds maar verdergaande regelgeving, waaronder die voor het milieu!
De om hygiënische redenen opgelegde, verplichte sluiting van de Gooische Zwemschool in 1968 en -vooral- de verwoestende brand van 1971, deden de burgers van Laren vragen om een nieuw zwembad. De BEL-colleges waren daarover -overigens zonder resultaat- reeds aan het overleggen. Daarbij was duidelijk dat, gezien de hogere kosten, de gemeente(n) thans het voortouw wel zou(den) moeten nemen. Zoals bekend was de zwemschool destijds door enkele particulieren opgezet; zie het artikel van mevrouw Meta Loetf-Duurland in dit blad.
De opeenvolgende Larense burgemeesters Van der Ven en Elsen hebben de zwembadkar met veel inzet getrokken, samen met velen in èn buiten het gemeentehuis. Zo kregen we uiteindelijk “de eerste Biezem” in 1972 met buitenbaden van circa 1400 m2 totaal, een ruime, zonnige ligweide en een binnenbad van 25×10 meter met een zijarm van 64 m2, primair voor instructie, kleedkamers en alles wat er verder bijhoort. En dat is heel wat!
Het is interessant om, in de zes (dikke!) mappen van het Larense gemeentearchief naar dit alles nog eens te kijken … Blijkens notulen van de eerste gesprekken mochten de stichtingskosten niet boven 1.5 miljoen gulden komen. Welnu, via eerst nog 2.1, is het uiteindelijk iets meer dan 3 miljoen gulden geworden voor die eerste opzet, waar later het recreatiedeel is bij gekomen. De eerste breakdown van de kosten was in 1972: bouwkundig deel 43,5 %, techniek 22 %, bassins 21 %, inrichting 1 % en bijkomende werken 12,5 %. Gegevens voor bestuurders om van te leren!
Begin 1977 werd overigens, na veel moeizame correspondentie, van het Rijk nog 400.000 gulden subsidie via CRM verkregen en van de provincie 134.000 gulden. Daarnaast waren er enkele schenkingen van particulieren èn een aanzienlijk bedrag (250.000 gulden) van een zeer groot bedrijf ten behoeve van de bouw van het nieuwe zwembad.
Uiteraard werd in de gemeenteraad -meestal in alle vriendschapgeregeld naar de stand van zaken gevraagd en informatie over het hele moeilijke proces met zijn vele advies- en beslisorganen door het College (in totaal hebben er 4 à 5 wethouders aan gewerkt!) verstrekt. Toen in een later stadium de èchte voorstellen voor omvang, uivoering en kosten kwamen, werden die, na discussie, conform de voorstellen die goed in elkaar zaten, unaniem goedgekeurd.
Het werk door T.I.P. Combine te Twello onder architectuur van L.G. Brouwer zou ± 300 werkbare dagen duren. Men begon op 3 februari ‘71 en de officiële opening was op 15 april 1972. Die opening ging gepaard met een groot feest, waarvan veel foto’s in zwart/wit bewaard zijn gebleven. Eén zijdelingse conclusie: wat liep men er toen nog netjes bij! Zie de foto’s …
Het nieuwe Larense zwembad De Biezem was geboren … En nu, na 35 jaar op naar 50 (en 100, maar dan als BEL?) jaar!
