Stad en Lande
Wat betekent Stad en Lande? Ik zal proberen het u duidelijk te maken. Want het heeft met erfgooiers te maken. Een erfgooier is een mannelijke meerderjarige Gooier, in mannelijk geslacht afstammend van voorvaderen van eeuwen geleden. Van dezen heeft hij het recht geërfd vrijelijk zekere gronden te gebruiken. In 1836 was de Rijksoverheid bereid de erfgooiers de door hen gebruikte gronden ten dele in eigendom te geven en werden de erfgooiers baas in eigen huis. Sindsdien vormden zij een onafhankelijk lichaam van Stad en Lande van Gooiland. Toch ging het op den duur mis; de vestiging van vreemden waarvan er ook zitting namen in gemeentebesturen en Stad en Lande, waardoor deze niet-erfgooiers het voor het zeggen kregen, wekte bij de autochtone bevolking veel wrevel op. ‘Waarom mosse dee vreemde snoeshane utveurut zegge krijge!’ Wat al voorzien was: de Gooise bom barstte! De erfgooiers richtten een nieuwe partij op en gingen hun eigen weg, maar de oude partij waarin de niet-erfgooiers zitting hadden wilde niet wijken en het werden jaren van tweespalt en botsingen. De oude partij liet militaire hulp aanrukken. Er werd geschoten, wat een erfgooier, de Larense boer Hendrik Smit het jonge leven kostte. Dat was olie op het vuur en pas in1908 kwam er uitzicht in de twisten toen minister Heemskerk zich hiermee ging bezig houden en een wetsontwerp liet opstellen. Toen dat wetsontwerp in 1912 de Eerste Kamer passeerde en het Staatsblad bereikte was de rust weergekeerd. De nieuwe partij had gewonnen. Want de wet van 1912 kent een Vereniging Stad en Lande van Gooiland die de gemeene heiden en weiden in eigendom heeft. Door de verkoop van deze bezittingen kwamen de gelden ten goede aan de erfgooiers, wat hoofdelijk is verdeeld. En zo werd hun Vereniging Stad en Lande opgeheven. Hiermee werd het laatste stukje middeleeuwen voorgoed afgesloten. [uit: Laren door de straten heen, door Gerard Koekkoek]
Meer informatie over de Stichting Stad en Lande van Gooiland die als doelstelling heeft de unieke geschiedenis van de erfgooiers levend te houden.
Overzicht van straten in Laren | Berichten over de Stad en Lande op deze site:
Stad en Lande
Stad en Lande. Een straat zonder aanduiding van weg, straat of laan. Stad en Lande…
Vrijwilliger in het zonnetje: Agnes Bakker
Boven de voordeur hangt een koeienkop. Naast de deur hangen 2 trekbellen met ieder een…