Stoppen met kijken en lezen is heel moeilijk
Het boek ‘Parels van het dorp Laren’, waarvan de komst al werd aangekondigd in een interview van Peter Vos met samensteller Wiet de Boer in het vorige Kwartaalbericht, heeft de vorm van een salontafelboek, ook wel ‘coffee table book’ genoemd, bedoeld om het opzichtig neer te leggen en er af en toe eens in te bladeren.
Tekst: Wim Keizer
Het kan zijn dat het boek in huiskamers die functie gaat krijgen, maar bij mij was het zo dat ik na het omslaan van de eerste pagina eigenlijk niet meer kon ophouden met kijken en lezen. Het is een dik boek van 256 pagina’s (2,5 cm), dus in één keer alles goed bekijken en lezen ging niet lukken, maar wie eenmaal begint heeft de neiging de tijd te vergeten en veel langer door te gaan dan aanvankelijk de bedoeling was.
De langwerpige vorm van het boek maakt dat de bijna 1000 getoonde ansichtkaarten en foto’s optimaal tot hun recht komen. Het vorige, in 2020 verschenen boek van Wiet met foto’s en ansichtkaarten heet ‘Straten & personen in het oude dorp Laren’. De inhoud is alfabetisch ingedeeld volgens straatnamen. In dit nieuwe boek, met minder afbeeldingen per pagina dan in het vorige, waardoor ze groter konden worden afgebeeld, is gekozen voor 16 thema’s. Achtereenvolgens komen aan bod: de Brink, de Gooische Stoomtram, boerderijen, bedrijven, beroepen, inwoners, geloof, Sint Jansprocessie, horeca, kunst, natuur, monumenten, scholen, sport, wonen, zorg, gemeente Laren en gemeentebestuur. Specifieke thema’s bevatten tekstbijdragen van o.a. Antoinetty van den Brink, Gerard Morsink, Frans Bierlaagh en Henk Wikkerman.
Hans Schaapherder hielp Wiet met de samenstelling en gaf het boek vorm. Hans is vormgever van beroep en als vrijwilliger bij de Historische Kring ook de vormgever van het Kwartaalbericht. Wiet en Hans zijn tevens de uitgever van het boek. Op 14 september gaven ze een drukbezochte presentatie van het boek in de Lindenhoeve.
In zijn voorwoord noemt Wiet zijn enorme verzameling oude Larense ansichtkaarten en foto’s zijn juweeltjes, zijn pareltjes. Die wilde hij in wat hij zelf zijn laatste boek noemt laten schitteren. Veel van de afbeeldingen zijn nieuw.
Bomen ‘niet-monumentaal’
Ik kan niet anders zeggen dan dat het laten schitteren prima gelukt is. Ook de teksten zijn interessant. Zo lees ik dat de Brink zelf wel een belangrijk monument is, maar de bomen niet. Nadat de 130 jaar oude iepen in 1927 gekapt moesten worden wegens iepziekte, werd landschapsarchitect L.A. Springer gevraagd een beplantingsplan te maken. De gemeente gaf echter de voorkeur aan een plan van directeur gemeentewerken Schiloo, waarbij eiken ritmisch ten opzichte van elkaar werden opgesteld. In 1949 was er een plan de eiken uit te dunnen, maar dat plan werd ingetrokken. Daardoor kregen de bomen te weinig licht, kwamen er geen mooie kronen in en werden ze, volgens de auteur van deze tekst, Antoinetty van den Brink, ‘niet-monumentaal’. Het plan van Springer zou volgens haar veel beter zijn geweest.
“Doo Hart Nibbrig mar”
Bij de tekst over dagloners moest ik erg lachen om het verhaal over Gert de Bokkenboer. Hij had altijd bokken klaar staan om geiten te dekken. “Als er iemand langs kwam voor een bezoek bij de bok dan vroeg Geert [de vrouw van Gert – wk] aan Gert op z’n Larens: ‘Wee mot er op?’ Gert had al zijn bokken een naam gegeven van de kunstschilders die vaak bij hem in de omgeving aan het schilderen waren. Dan zei Gert meestal ‘Doo Hart Nibbrig mar, Van Beever is pas eweest en Mauve staet droog’.”
Leuk om te lezen zijn natuurlijk ook de bijnamen, die niet altijd als leuk zullen zijn ervaren door degene die ze meekreeg. In mijn jeugd hadden we in mijn dorp (ver van Laren) een straatveger die ‘Dieksie de strontveger’ werd genoemd en ons met zijn bezem woedend achterna kwam als we hem zo noemden.
Pootjes verzamelen
Opmerkelijk vind ik het verhaal over de jagersvereniging. Jacht op eenden, konijnen en hazen ken ik uit mijn jeugd, maar dat er ook op mussen werd gejaagd is nieuw voor mij. Het boek vermeldt: “Willem Vos – zoon van de bekende Harmen Vos – schoot als het koren en de boekweit rijp waren nog op mussen waarbij hij de pootjes verzamelde. Daarvoor kreeg hij van de boeren een vergoeding van enkele centen.”
Er zou nog veel meer te citeren zijn, maar ik zou zeggen: koop het boek, bekijk de afbeeldingen, lees de teksten en geniet ervan!
Wiet de Boer en Hans Schaapherder, Parels van het dorp Laren.
Laren, Wiet de Boer en Hans Schaapherder, 2024.
ISBN 978-90-77285-98-5
Het boek is à € 29,50 te koop bij de Bruna, de Larense Boekhandel, de Historische Kring Laren, via parels@schaapherder.nl (vermeld uw adresgegevens en het aantal exemplaren), via de webshop van Van Wijland (www.uitgeverijvanwijland.nl/parels) of – op afspraak – bij Wiet de Boer of Henk Wikkerman*. Zolang de voorraad strekt, want OP IS OP!
* Wiet de Boer: Beijemansweg 21, tel 06-57338244, wietdeboer@gmail.com.
Henk Wikkerman: Postiljon 54, tel 06-295537468, hwikker@gmail.com.
Eventuele bezorgkosten binnen Laren € 1; verzending tegen kostprijs.
