Koninginnedag 1898 in Laren

Koninginnedag 1898 in Laren

De troonsbestijging van H.M. Koningin Wilhelmina 110 jaar geleden op 30 en 31 Augustus 1898 is in Laren bepaald niet onopgemerkt voorbijgegaan. iedereen deed mee aan de feestelijkheden. Arm en rijk, ze waren allemaal van de partij.

Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 104 [2008-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.

Buiten de volksspelen om zou er voor het eerst een optocht komen. Men benoemde met algemene stemmen schoolmeester van Wulfen – een begrip in Laren – als ontwerper en organisator van dit speciale gebeuren. Van Wulfen ontwierp een grandioze optocht. Honderden Gooiers trokken naar Laren om van dit onvergetelijk schouwspel te genieten. Er was voor dit belangrijke feest een indrukwekkend bestuur gevormd, dat meester van Wulfen op alle mogelijke manieren moest ondersteunen. De oranje gekafte gids voor de feestelijkheden te Laren in 1898 vermeldt letterlijk het volgende:

“L.S.
De Troonsbestijging van H.M. zal ook voor de gemeente Laren een bijzonder vreugdefeest zijn,dat met groote ingenomenheid gevierd zal worden Het Hoofdbestuur voor de feestviering bestaat uit de Heeren:
C.L. Velthuijsen, burgemeester, Eere-voorz.
G.S.J. Nieuwenhuis, pastoor, Eerelid
A.W. Hötte, predikant, Eerelid
Joh van Wulfen, Voorzitter
A.J. Bakker, Vice-Voorzitter
A.F. Insinger, Penningmeester
R.C. Graad van Roggen, Secretaris
L. van Dijk, J. Hamdorff, A. van Kessel, L.J. Keuls.
Het Hulpbestuur bestaat uit de Heren G. Banis, T. de Graaf, C.Roest, S. Rijsberman, R. Smit en T. Willard.


Programma

30 Augustus

v.m.12 ureLuiden der klokken
n.m.1 1/2 ureAankondiging der feesten door trompetgeschal
2 ureOptocht, voorstellende groepen uit verschillende tijden der Gooische Geschiedenis
4 urePauze op het Paviljoen Larenberg en onthaal der deelnemers
5 ureTerugtocht naar het dorp
7 ureMuziekuitvoering op den Brink
7 1/2 ureIlluminatie
8 ureOmgang met fakkellicht en lampions. Bij de eerepoorten en op andere plaatsen Bengaalsch Vuur.
9 ureVoortzetting der Muziek
11 ureBrillant Vuurwerk
12 ureSlotstuk
12 1/2 ureTaptoe

31 Augustus

v.m.8 ureHoogmis met Te Deum in de Kath.Kerk
9 ureUitdeeling der feestgaven aan de behoeftigen
10 ureGodsdienstoefening in de kerk der Ned. Herv. Gemeente
11 ureFeestliederen door de schoolkinderen en het zangkoor “St.Caecilia”, o.a.: “EEN VROUWENHAND’ Nieuw Koninginnelied voor 4 stemmen.
11 1/2 urePlanting der Wilhelmina-linde, vanwege het gem.bestuur. Toespraak door den EdelAchtb. Heer Burgemeester.
n.m.2-4 ureKinderfeest
8 ureLichtbeelden op den Brink, door den heer E.F. Apol.
SlotLeve Koningin Wilhelmina

Optocht: 30 Augustus


Ruiters in Jockey-costuum


GROEP I
Germanen
Vóór ongeveer 2000 jaren vestigden zich verschillende stammen der Germanen in deze streken. Op het tegenwoordige St. Janskerkhof o.a. was een offerplaats; kerken bouwden zij niet: het bosch was hun tempel. Hun hoofdgod was Wodan, wien zij wild en veldvruchten offerden. De Germanen leefden zeer eenvoudig. Jacht en visscherij was de eenige bezigheid der mannen. De vrouwen deden iets aan landbouw.

De groep bestaat uit:

  • Een Germaansch hoofdman te paard: J.H. Majoor
  • Een Germ. familie in een eikenbosch:
    • Man: T. Peet
    • Vrouw: Alida Willard
    • Meisje: Truce Hamdorff
    • Knaap: Frits van Kessel
    • Bruidegom: P .van Dijk
    • Bruid: Engelina van Dijk
  • Een Heidensch priester vóór het altaar, naast het afgodsbeeld Wodan: J. van Dijk
  • Germanen te paard: M.K. van den Brink, H. de Jong, J.S. Majoor, T. Majoor Jz., A. Mauve, E. Pandelaar en G.Ch. Smit.

GROEP II
Schenking der Gooische Gronden aan het klooster te Elten.

  • Graaf Wichman op zijn kasteel: C.M. v.d. Brink
  • Deze graaf droeg in 968, zooals de groep voorstelt, zijne rechten op de Gooische heiden en weiden over aan zijne dochter Lutgarde, abdis van het klooster te Elten. Later kwamen deze gronden aan den Hollandschen graaf Floris V, die ze in vrij gebruik aan de Gooiers afstond.
  • Paardleiders: E. v.d. Brink en P. Bus
  • Schildknaap: A. Bakker
  • Page: C. Lijsen
  • Lijfwacht van den graaf: R. Calis en P. Dijkman
  • Abdis Lutgarde: Antonia Kool
  • Koorknapen: St. Smit, B. v.d. Brink, P. v.d. Bergh, A. Dijkman

GROEP III
Floris V en zijn edelen.
Floris V, graaf van Holland, schonk zijn volk zoo vele vrijheden en verkortte daarbij de rechten der edellieden zoo zeer, dat deze hem in 1296 op een valkenjacht aan den zoom van het Gooische bosch gevangen namen, naar het slot te Muiden brachten en eenige dagen later vermoordden. 

  • Een heraut kondigt den stoet aan: Joh. Campman
  • Muziekcorps: “Crescendo”te Bussum. Directeur: D.J.N. Gunters
  • Graaf Floris V: H. Bakker
  • Gijsbrecht van Amstel, raadsheer: A.B. Lijsen
  • Herman van Woerden, idem: J. Bakker
  • Filips van Wassenaar, zegelbewaarder: E.H. Tenckinck
  • Wolfert van Borsselen, Zeeuwsch edelman: P. de Leeuw
  • Aleida van Holland, dochter van Floris: Alida J. Lijsen
  • Paardleider: St. v.d. Brink
Het succes van de optocht ter gelegenheid van de inhuldigingsfeesten was voor Laren een stimulans om daarmee door te gaan. In 1899 kwam er weer een volksfeest met optocht. Uit dat jaar is deze foto van een wagen met boerenwoning, genomen midden op de Brink. De namen van de deelnemers zijn: links voor op de bok. Wim Roest en Gerrit Majoor. Voor de wagen: Toon Willenborg en in de deuropening Gijbertje Calis, Jan Roest, Jan Koekkoek en een zuster van Jan Roest.

GROEP IV
Gooische boeren, op weg naar Muiden om Floris V uit de handen der edellieden te redden:

  • Aanvoerder: Chr. Vermolen
  • Gooische boeren: H.C. Calis, B.M. Majoor, W. Majoor, H.G. Smit, W. Smit.

GROEP V
Stad en Lande in de vergaderzaal, den eersten schaarbrief op schrift stellende in 1404.

  • Paardleiders: H. Veen en Kl. van den Brink
  • Bestuurders van Stad en Lande
    • P.J. van den Brink,Voorz.
    • L.G. Tenckinck, Secret.
    • Freder. Bakker, T. de Graaf, Ant. de Jong, J. Koekoek, F. Majoor, J.B. Majoor
  • Bode: J. de Jong
  • Kastelein: Th. Bierlaagh

GROEP VI
Zegewagen
In het midden de buste van H.M. Koningin Wilhelmina, omgeven door groen en bloemen. Achter het borstbeeld de Hollandsche Maagd. Rond den troon twaalf jonge meisjes met de zinnebeelden van landbouw, handel, kunst en nijverheid enz.

  • De Hollandsche Maagd: Cornelia Duurland
  • Meisjes: L. Bakker, A. Bakker, M. v.d. Bergh, J. van Dijk, M.J. Hamdorff,, J. Hamdorff, I. Hamdorff, A.J. Tenckink, J. Velthuysen, M. Velthuysen, A. Willard, C.M.M. Rijsberman
Een van de weinige foto’s uit 1898 van de eerste optocht in Laren. Fotografen waren schaars en duur. Deze deelnemende wagen, symboliseerde de ambacht van het weven. Naast de paarden lopen links Gerrit en rechts Steven de Wit. Bekende Laarders, want met beiden kreeg iedere inwoner eens te maken. Gerrit was aanspreker en Steven doodgraver, mensen die dagelijks met de vergankelijkheid in contact stonden en waarschijnlijk daardoor vrolijk wisten te leven.

GROEP VII
Landbouw

  • J. v.d. Veer, J.S. Majoor, T.C. v.d. Brink, L.L. Calis, G.J. Majoor, Mina v.d. Brink, Elisabeth Calis

GROEP VIII
Fabriek

  • D. v.d. Veer, C. Willard, St. Willard, P. de Leeuw

GROEP IX
Smederij

  • B. Majoor, G. v.d. Bergh, Kl. Hilhorst
  • Muziekcorps
  • Het Gemeentebestuur
  • Schoolkinderen

GROEP X
Timmerwinkel

  • G. Koekoek, J. Mulder, J. Willard, J.Z. Bakker

GROEP XI
Bakkerij

  • A. Ramselaar, J. Verver, Johanna C.E. Lijsen, P. v.d. Bergh.

GROEP XII
Scheerwinkel

  • J. Roest, M. de Graaf, W.J. Heydeman, G.M. Majoor, G.S. Majoor, L.G. Smit, S. Willard, H. de Boer

GROEP XIII
Kleermakerij

  • A.M.M. Riga, W. Vos, G.H. de Leeuw, C. Pandelaar

GROEP XIV
Schilderswinkel

  • J. v.d. Veer, B. Wiegers, St. v. Bremen

GROEP XV
Schoenmakerij

  • T. Bus, L. Bus, J. Hofstee, D. Ranzijn.

Tot zover de Gids voor de feestelijkheden te Laren op 30 en 31 augustus 1898