Hendrik Smit

Hendrik Smit

Op 12 mei wordt op het ‘Hendrik Smitlaantje’ in Blaricum een monument onthult voor mijn oudoom Hendrik Smit. Hij behoorde tot de groep boze Laarders die het algemeen misnoegen van de veehoudende boeren wel even krachtig kenbaar zouden gaan maken. 

Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 128 [2014-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.

Bert Snelder

De Blaricumse notabelen hadden namelijk tegen de bepalingen in verordend dat slechts gebrandmerkt vee uit het eigen dorp op een bepaald deel van de meent mocht grazen. Om te voorkomen dat ongewenste runderen ook gebruik zouden maken van de grasrijkdom van dat deel wat zij voor hun mede-boerendorpelingen hadden bestemd, werden van plaggen dijkjes gemaakt die de doorgang moesten beletten. Of dat voldoende is om hongerige koeien tegen te houden, betwijfel ik maar alla, het deugde niet.

De ouders van Hendrik Smit

Naar verluidt heeft Hendrik het verwijderen van de obstakels met kwaaie kop en vlijt ter hand genomen, een ijver die ik als familietrekje wel herken. Maar hij had buiten de lokale meentmeesters – die moesten toezien dat alles gebeurde zoals hun was opgedragen – gerekend. De burgemeester werd geïnformeerd die enige leden van de gewapende macht waarover hij kon beschikken naar het opstootje dirigeerde. Na een paar waarschuwingsschoten werd gericht geschoten waarbij mijn oom in de buik werd getroffen en na een smartelijk lijden, vermoedelijk door verbloeding, de geest gaf.

Algemene consternatie. Mijn overgrootmoeder die te voet naar de onheilsplaats ging, was te laat om haar zoon nog levend aan te treffen. En juist zij had deze zoon geadviseerd met de andere kornuiten op pad te gaan omdat haar andere zoon – onze grootvader – te fragiel werd geacht. Ze heeft dit zichzelf de rest van haar leven nog 30 jaar verweten. Er is van Hendrik verder niets bekend. Geen in het oog springende activiteiten. Geen foto, rijbewijs en buitenland bestonden nog niet, en uiteraard leeft ook niemand meer die hem persoonlijk heeft gekend. Wel gaat de mare dat hij een relatie met mijn grootmoeder had en dat werd uiteindelijk dus zijn broer, onze opa. Niet verder over nadenken.

Hij is een mythologische figuur geworden. Een symbool ter herinnering aan de roerige tijden die de Erfgooiersbeweging toen doormaakte. Ér is in 1912 al een monumentje opgericht en er zijn in het Gooi enkele straten naar hem genoemd. Nu ook in Blaricum en 12 Mei dan ook een monument op de plaats waar het gebeurd is, een teken ook dat de oude animositeit tussen Laren en Blaricum definitief tot het verleden behoort.

Meenthek