De groten van de jazz in Laren
Dit jaar is het precies 50 jaar geleden dat er in Laren twee bijzondere jazzevenementen begonnen: in het voorjaar van 1973 startte het live radioprogramma Sesjun en in de zomer van dat jaar vond voor het eerst het International Jazz Festival plaats. Het was het begin van een periode van bijzondere jazzoptredens die vooral in de jaren zeventig van de vorige eeuw plaatsvonden.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 165 [2023-3]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 9,50 per stuk in de Lindenhoeve en bij Bruna te koop, zolang de voorraad strekt.
Tekst: Gerard Morsink
Zonder goede Nederlandse en andere buitenlandse jazzmusici tekort te doen, maakten de komst en optredens van beroemde jazzmusici uit Amerika destijds zeer veel indruk. Tenslotte was Amerika het land waar deze op improvisatie gebaseerde muziekstijl zijn oorsprong vond.
En dan Nick Vollebregt. Wellicht heeft hij een aandeel in de keuze voor Laren gehad, maar de komst van deze evenementen was voor Nick in ieder geval aanleiding om ook in het jaar 1973 de naam van zijn Hotel/Café Astoria te veranderen in Nick Vollenbregt’s Jazzcafé. En niet alleen dat, want tegelijkertijd heeft hij samen met de hulp van zijn zoon het interieur in een jazzy sfeer veranderd. Het meeste van deze aanpassing is nu nog steeds onveranderd aanwezig.
Sesjun
Sesjun was een langlopend jazz-radioprogramma van de TROS dat rechtstreeks vanuit een café in Laren op Hilversum 3 (vanaf 5 december 1985 heette dat Radio 3) op donderdagavond tussen 23:00 uur en 00:00 uur werd uitgezonden. Al die tijd werd het gepresenteerd door Cees Schrama. De producer was Dick de Winter.
Dit live jazz-radioprogramma maakte zijn eerste start op donderdag 17 mei 1973 en wel in de Boerenhofstede. De uitzendingen zijn op deze locatie tot 1978 doorgegaan en daarna tot september 1992 in Nick Vollebregt’s Jazzcafe. Het programma ging daarna door, maar wel op diverse andere locaties in Nederland. Vanaf 1982 was Sesjun via Radio Nederland Wereldomroep ook in Amerika en Australië te beluisteren.
Alle belangrijke Nederlandse en buitenlandse jazzmusici hebben in het programma gespeeld. Regelmatige gasten waren Harry Verbeke, Rob Franken, Edwin Berg, de band La Ritmica en de Bigband the Skymasters.
Klik hier om het optreden van de Skymasters in Nick Vollebregts Jazzcafe te bekijken
Op 24 april 2003 werd zelfs het dertigjarig bestaan gevierd, maar een jaar later, in 2004 stopte het programma. Daarmee kwam – volgens het Guinness Book of Records – een einde aan ‘het langstlopende live jazzprogramma ter wereld’, 32 jaar lang, waarvan 19 jaar uit Laren!
Of alle uitzendingen opgenomen en bewaard zijn gebleven is niet duidelijk, maar van optredens van vier beroemde Amerikaanse jazzlegendes zijn dubbel-cd’s uitgegeven, onder de naam ‘The Sesjun Radio Shows’. Deze vier jazzmusici zijn Art Blakey, Bill Evans, Chet Baker en Dizzy Gillespie. Vooral de groene dubbel-cd van Bill Evans, waarvan de eerste helft van de opnames uit de Boerenhofstede (nu restaurant Loetje) komt, is een collectors item in Amerika geworden, want men betaalt er nu zelfs al $80 voor.
Klik hier voor het beluisteren van het optreden van Bill Evans in De Boerenhofstede in 1973
Een foto in de tuin van Singer met links de Amerikaanse jazz trompettist Dizzy Gillespie, middenvoor Michiel de Ruyter, daarachter Aad Bos en rechts Joop de Roo.
De International Jazz Festivals in Singer
Het International Jazz Festival was een festival dat door niet minder dan de NOS, BRT en VARA werd georganiseerd.
Loosdrecht was vanaf 1958 de thuishaven van de Nederlandse jazz. Het fameuze Loosdrecht Jazz Concours dat van 1958-1970 in de loods van Jachthaven Van Dijk de toon zette, werd in 1971 omgedoopt tot International Jazz Festival Loosdrecht. Hoe sfeervol Loosdrecht ook was en hoe geschikt ook voor het houden van concoursen, de plannen voor een internationaal festival pasten niet in de verbouwde botenloods van jachthaven Van Dijk. En daarmee kwam Singer Laren in beeld. Voor een zevental jaren, van 1973 tot en met 1979, verbleef het International Jazz Festival in ons dorp. Daarna verhuisde het naar het cultureel centrum De Meervaart in Amsterdam.
De grote namen achter de organisatie en presentatie van het festival zijn de jazzmuziekkenner bij uitstek Michiel de Ruyter en de organisatoren/presentatoren Aad Bos vanuit de VARA en Joop de Roo vanuit de NOS.
Het eerste International Jazz Festival Laren startte in 1973 met vijf onderdelen: een foto-expositie, clinics voor trompet en drums, vertoningen van jazz-films, een concours en de avondconcerten. Dit alles van dinsdag 21 tot en met zaterdag 25 augustus, 5 dagen lang op diverse locaties binnen en buiten Singer.
Het is het begin van de komst van grote namen uit de jazz, vooral uit Amerika. In dat jaar 1973 is o.a. de beroemde jazz trompettist Dizzy Gillespie in Singer om clinics in trompet te geven en om met zijn eigen kwintet op zaterdag 25 augustus een avondconcert te verzorgen.
Ook de bekende jazzsaxofonist Sonny Rollins komt met zijn kwintet voor een optreden in die week naar Laren.
Klik hier om het optreden van Sonny Rollins in Singer te bekijken.
En zo zijn er vele goede, maar minder bekende jazzmusici te noemen die in die week in Laren hebben opgetreden. Uiteindelijk treden tijdens de avondconcerten in die week in totaal 91 musici van wie 48 Amerikanen! De concerten worden grotendeels rechtstreeks en in stereo via de radio uitgezonden. Deze directe uitzendingen duren tot 0.55 uur, een zendtijduitbreiding waarvoor de regeringscommissaris destijds toestemming heeft moeten geven. Het slotconcert van die week werd door de VARA rechtstreeks zelfs op de televisie uitgezonden.
In de jaren die volgden vond het International Jazz Festival, net als de eerste keer, ieder jaar in augustus plaats. In 1974 tot en met 1977 was het net als in 1973 een vijfdaags evenement. De laatste twee jaren bleef het in Singer beperkt tot een driedaags gebeuren. De jazzmusici die optraden waren zonder uitzondering allemaal van goede kwaliteit, maar de een was meer bekend dan de ander. Tussen al die musici zaten toch wel enkele grote namen. Om er enkele per jaar te noemen:
· In 1974 trad bv het Bill Evans trio met Stan Getz op en niet te vergeten Ornette Coleman.
· In 1975 kwamen Chet Baker en Sarah Vaughan naar Singer. Hun optredens zijn nog te bekijken/beluisteren:
Klik hier om het optreden van Chet Baker in Singer te bekijken.
Klik hier om het optreden van Sarah Vaughan in Singer te beluisteren.
· Een optreden in 1976 van het Sextet Slide Hampton met o.a. de tenorsaxofonist Dexter Gordon.
· Sonny Rollins met zijn kwintet in 1977, voor de tweede keer in Singer.
· In 1978 het Willis Jackson Quartet met Von Freeman als speciale gast.
· Het laatste jaar, 1979, Lee Konitz met zijn negen man sterke band.
Niet iedereen zal bekend zijn met de jazzwereld en jazzmuziek. Deze namen kunnen hen wellicht weinig tot niets zeggen, maar voor de kenners onder ons waren de Amerikaanse musici het neusje van de zalm.
Wat bij het International Jazz Festival bijzonder opviel was dat het bezoekende jazzpubliek uit zeer vriendelijke en prettige mensen bestond. Een voorbeeld voor de huidige tijd. Een saillant detail was dat iedereen zonder uitzondering ongevraagd na het nuttigen van een consumptie zijn lege kopje en schoteltje naar de bar terugbracht, alles netjes achterlatend!
Na 50 jaar hangt alles in het jazzcafé nog zoals Nick het destijds heeft opgehangen.
Nick Vollebregt’s Jazzcafe
Nick Vollebregt en zijn jazzcafé speelden een belangrijke rol bij deze twee evenementen. Zoals al aangegeven was het jarenlang de thuisbasis voor het Sesjunprogramma. Bij het International Jazz Festival waren daar ook optredens, maar was het café vooral de basis om na te borrelen en nog verder te spelen.
Nick kende de meeste jazzmusici, ook de Amerikaanse, en zij kenden hem. Stan Kenton is bijvoorbeeld ooit eens bij hem langs geweest en van de eerder genoemde Chet Baker is van een live optreden in 1978 zelfs een cd uitgegeven: Live at Nick’s.
Los van Sesjun en het jazzfestival werd het café op de vrijdag- en zaterdagavonden met live optredens een echt jazzcafé. Dat trok al snel veel volk aan, waardoor het café die avonden vrijwel continue overvol was. Het plotselinge overlijden van Nick in 1977 bracht daar jammer genoeg een abrupt einde aan. Met incidentele concerten en Sesjun kon het nog wel de titel jazzcafé houden, maar het veranderde begrijpelijkerwijs meer in een restaurant.
Jazztentoonstelling
In de maand september zal de Historische Kring Laren met een tentoonstelling vooral uitgebreid aandacht besteden aan Amerikaanse jazzlegendes die in ons dorp hebben opgetreden. Tijdens de openingstijden van de tentoonstelling in de Lindenhoeve zal ook jazzmuziek te horen en te zien zijn van opnames uit die tijd in Laren. Op zaterdag 2 september zal de opening om 14.00 uur plaatsvinden.
