Boekbespreking: ‘De kwestie Laren’
Boek over de uitzetting van 4 jonge, linkse Duitsers in 1934
Onder de titel ‘De kwestie Laren’ heeft Bart de Cort een boek laten verschijnen over wat bekend
geworden is als ‘het Larense geval’: de uitzetting van vier jonge, linkse Duitsers op 26 februari 1934 naar Hitler-Duitsland, op bevel van burgemeester Hubert van Nispen van Sevenaer.
Kwartaalbericht 156 (2021-2) wijdde een artikel aan de kwestie. Ook het eerste hoofdstuk van
‘Schieten op de maan’ (Teun Koetsier en Elbert Roest) behandelt ‘het geval’.
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 160 [2022-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 9,50 per stuk in de Lindenhoeve en bij Bruna te koop, zolang de voorraad strekt.
Tekst: Wim Keizer
De Duitsers namen samen met jongeren uit andere landen deel aan een conferentie van revolutionair-socialistische jongeren in kamphuis ‘De Toorts’ te Laren. Het kamphuis werd geleid door Piet van Praag, toen gemeenteraadslid voor de Onafhankelijke Socialistische Partij (OSP). Eén Duitser wist aan uitzetting naar Duitsland te ontsnappen door een Noorse verblijfsvergunning te tonen. Het was Willy Brandt, de latere Duitse bondskanselier (van 1969 tot 1974). De ondertitel van het boek is: ‘of Hoe Nederland als asielland zijn onschuld verloor en Willy Brandt de dans ontsprong’.
IISG
De komst van een boek werd in nummer 157 (2021-3) aangekondigd. De auteur, Bart de Cort (1957), is sinds 2006 woonachtig in Canada. Hij was van 1990 tot 2006 werkzaam op het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) te Amsterdam. Hij deed een opleiding tot regisseur en scenarioschrijver. Zijn interesse voor geschiedenis, in het bijzonder die van het interbellum, kwam tot uiting in films en boeken.
Hekel aan links
In het boek toont De Cort zich zeer kritisch over de rol die Van Nispen vervuld heeft. Ook de politiemannen die bij de uitzetting betrokken waren, J. Hoogvorst, W.A.N. Boog, E.J. Geurts en J. Frijters komen er niet best van af. Hun latere rol in WO II wordt eveneens belicht. Over Boog zegt De Cort: “Het probleem met Boog is, en dat zagen we al in 1934, dat hij net zo’n grote hekel had aan de nazi’s als aan alles wat links was.” Datzelfde kan ook van Van Nispen worden gezegd. De Cort schrijft:
“Als verdediger van de Nederlandse natie bedoelde Van Nispen van Sevenaer het reactionaire ‘God, Nederland en Oranje’, en niet de verlichte traditie van humanisme en tolerantie.”
Voor het volgende Kwartaalbericht zal Teun Koetsier een recensie schrijven over het boek.
Bart de Cort, De kwestie Laren.
ISBN 978-1-6781-6851-3. Kosten € 20
(exclusief belasting en verzendkosten).
Te bestellen via Lulu