Arina Hugenholtz1847–1934

Arina werd geboren in 1847 in het Zuid-Hollandse Cillaarshoek (tegenwoordig gemeente Strijen) waar haar vader Philips Reinhardt Hugenholtz 1821-1889, predikant was. Stichter van de Vrije Gemeenten. Hij was een vrolijke en levenslustige persoonlijkheid en Arina evenaarde hem. Zij had een niet onbemiddelde jeugd en via haar vader kwam zij in aanraking met de schilders Mauve en Neuhuys. 

Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 161 [2022-3]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 9,50 per stuk in de Lindenhoeve en bij Bruna te koop, zolang de voorraad strekt.

Tekst: Mary van der Schaal

Tekenaar, kunstschilder & aquarellist

Al jong was zij sterk geïnteresseerd in de schilderkunst en haar eerste tekenlessen kreeg zij in Haarlem bij de kunstenaars Plaats en Van der Zul, die daar een atelier hadden. Haar ouders gingen in Amsterdam wonen en zorgden dat ze les aan huis kreeg. Van 1878-1880 studeerde zij op de Amsterdamse Academie. In 1880 verhuisde zij naar Den Haag en betrok een atelier aan de Bezuidenhoutseweg. Van hier uit werkte ze veel in Katwijk en Scheveningen. Ook heeft ze een korte tijd in Parijs gewoond en één jaar in Amerika.

Intussen ontmoette haar vader Anton Mauve en werden deze twee met heel verschillende karakters, hechte vrienden. Mauve was dikwijls erg zwaarmoedig. Bij haar thuis zag hij toen voor het eerst het werk van Arina die te kennen gaf te willen gaan studeren in Parijs. Hij raadde haar echter aan om eerst lessen te gaan nemen bij Bernhard Blommers. Blommers was een van de Nederlandse jonge kunstschilders uit de eerste generatie van de Haagse School die onderricht had gekregen van Jacob Maris en Jozef Israëls. Ook had hij meegewerkt aan het Panorama van H.W. Mesdag. Dit advies heeft ze opgevolgd.

In 1885 ging zij op aanraden van Mauve naar Laren en verbleef in het logement van Hamdorff. Op den duur werd zij tot de familie gerekend. In 1894 vestigde Arina zich voorgoed in Laren, nadat ze een atelier had laten bouwen aan de Stationsweg.

Arina was bekend als de ‘grande dame’ en kwam zowel op alle feestjes van arme en gefortuneerde kunstschilders. Zij maakte makkelijk contacten en kon met iedereen overweg, arm of rijk. Ze was vrolijk, had belangstelling voor iedereen en was dus een graag geziene gast. 

Ze was bevriend met Neuhuys want beiden waren zij felle voorvechters om de natuurlijke schoonheid van Laren zo zuiver mogelijk te bewaren voor de kunstenaars.

In haar werk was duidelijk de invloed van Mauve en de Haagse School te zien. Het gebruik van kleuren had ze van hem geleerd. Maar haar werk had niet dezelfde kwaliteit als van haar leermeesters. Het was soms wat onbeholpen en grof en had net niet de touche van de grote kunstenaars. Haar gevecht was het zoeken tussen de impressionistische sfeer en de geloofwaardige uitwerking. Ze was zelden tevreden over haar eigen werk en Mauve schreef haar een keer: Je moet volstrekt niet verdrietig zijn als het werk eens niet lukt. Met bedaardheid, ernst en overleg aan het werk, dan moèt het gaan, want je hebt alles waar een goed schilder van gemaakt wordt: gevoel en opvatting en een fijne keus. Haar oeuvre was zeer divers. Landschappen, dorpsgezichten, interieurs, spelende kinderen en stillevens. Duidelijk Haagse School-gerelateerd. Warm, intiem en vertellend. 

Zij was een van de eerste vrouwen die de kunstacademie bezochten. En ook dit zal zeker invloed hebben gehad op haar werk. Duidelijk een voorvechtster van de komende emancipatie! Maar een van haar belangrijkste invloeden was wel dat ze door haar internationale contacten kon bemiddelen tussen Amerika en de Larense kunstenaars. Ze had, toen ze in Amerika woonde, vele contacten gemaakt, waardoor ze bemiddelend kon optreden. Daarmee heeft ze dus gewerkt om de grondslagen voor het succes van de Larense schilders te leggen. Vele werken van deze schilders vonden dan ook hun weg naar Amerika.

Haar schilderijen hangen in Singer Laren, het Frans Hals museum in Haarlem en vele andere.

Veel is er niet meer over haar bekend. Haar vriendin Wally Moes heeft het een en ander over haar geschreven. Toch mocht zij niet ontbreken op de lijst korte biografieën van kunstenaars die in Laren gewerkt of gewoond hebben. Arina overleed op 7 april 1934 in Hotel Hamdorff, waar zij 40 jaar gewoond had en werd begraven op de Algemene Begraafplaats in Laren.

Bronnen: Jan Koenraads, www.hugenholtz.net/arina/ en site De Valk/kunstenaars.