Lion Schulman (1851-1943)
Kunstschilder en kunsthandelaar
Lion Schulman is geboren op 17 maart 1851 te Hilversum. Zijn ouders waren David Schulman (1823-1889), kunsthandelaar en kunstschilder, en Grietje Spier (1820-1908).
Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 158 [2021-4]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen dit kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.
Mary van der Schaal
Zijn vader David Schulman, alom bekend om zijn romantische winterlandschappen en andere Haagse School-getinte onderwerpen, was door velen geliefd. Hij was juwelier en had een winkel in de Kerkstraat in Hilversum. Lion mocht, toen hij de leeftijd had, stage lopen in de winkel van zijn vader, gelijk met zijn broer Jacob. Lion had echter meer belangstelling voor de hobby van zijn vader, het kunstenaarschap. Gelukkig had zijn vader er begrip voor en gaf zijn goedkeuring om in de leer te gaan bij de kunstschilder James de Rijk, een vriend van David bij wie hij zelf ook zijn eerste lessen had gevolgd. In deze studietijd komt Lion in aanraking met de schilders Koekkoek jr. Kruseman, Danekes, Ravenwaals, Rentink en Van Os. Van onder anderen kunstschilder Koekkoek en velen van hen, krijgt hij nuttige aanwijzingen.
In 1876 gaat Lion met Hein Koekkoek naar Londen om Hermanus Koekkoek te bezoeken, deze kunstschilder is ook handelaar. Er volgt een samenwerking tussen Lion en de Londense kunstenaars. Zij verkopen Schulmans landschappen, waar veel vraag naar is, door naar Amerika. Schulman sluit zich aan bij de maatschappij Arti et Amicitiae en maakt furore met het Gooische landschap ‘Ankeveens pad bij Hilversum’.
In 1878 verkoopt Lion een aantal landschappen en wint tijdens een loting een waardevol doek. De Gooi- en Eemlander noemt de jonge Schulman een belofte voor de toekomst en hij wordt voorgedragen als pensionaire (iemand die een jaargeld ontvangt als aanmoediging om enigerlei kunst of wetenschap te beoefenen). Op 8 februari 1879 bericht de Gooi- en Eemlander dat Lion is uitgekozen voor een koninklijke subsidie, omdat zijn afgelegde proeve van bekwaamheid ver boven de andere mededingers uitstak. Koekkoek is bijzonder trots op zijn pupil. In 1879 ontvangt de uitgever van de Gooi- en Eemlander op zijn kantoor 2 schilderijen van zijn pensionaire ter bezichtiging die in de omgeving van Oosterbeek zijn geschilderd. De krant uit zijn bewondering voor de vooruitgang van deze jonge kunstenaar die deze landschappen schilderde voor de expositie in de Arti als pensionaire voor Z.M. de koning en H.M. de koningin. Hieruit blijkt dat Lion tracht zijn werk steeds meer te vervolmaken.
Ook valt het werk van Schulman op bij een recensent van het ‘Rotterdams Nieuwblad’, tijdens een expositie van het werk van ‘Levende Meesters’ in Haarlem die wordt gehouden ter ondersteuning van het ‘Weduwe- en wezenfonds Lithografie’.
In 1880 krijgt Lion weer een koninklijke subsidie. De hoogleraar Carel Dake komt ook voor op die lijst van pensionaires. Een van de werken van Schulman wordt door de burgemeester ingezonden naar een verloting die onder bescherming staat van het koninklijk paar en gehouden wordt voor de noodlijdenden van de watersnood.
In 1880 trouwt Lion met Anna Frank. Op 39-jarige leeftijd opent hij een zaak in Rotterdam, maar een jaar later wordt deze alweer opgeheven. Zijn broer Jacob is handelaar en gaat de inboedel voor Lion verkopen op een veiling. Hij verhuist naar Laren. In 1884 opent hij weer een winkel in Hilversum, naast het meubelmagazijn van de gebroeders Frank. Daar worden kunst en kantoorbenodigdheden verkocht. Ook gaat hij samenwerken met de plateelbakkerij ‘Rozenburg’. En alsof het nog niet genoeg is, biedt Schulman ook zijn diensten aan als restaurateur-lijstenmaker.
In 1898 koopt Lion een winkeltje in Laren aan de Naarderstraat. In deze tijd zijn de onderwerpen van de schilderstukken vaak geïnspireerd door de 17e eeuw. Deze doeken werden veel doorverkocht naar de Verenigde Staten. Ook de Haagse School en de Hollandse School zijn geliefde handelswaar voor dit land. De schilders Bosboom, Mauve, Roelofs, Weissenbruch, Maris, De Bock en De Zwart waren zeer geliefd in de Verenigde Staten.
In de lokale kranten kwam de zaak van Schulman regelmatig in het nieuws, met berichten over werken die in de etalage stonden, vooral als het bekende personen waren, zoal de koningin of Prins Bernhard of andere belangrijke figuren. In 1904 wordt Schulman een van de oprichters van de Oranjevereniging in Hilversum. Schulman organiseert een expositie van bekende schilders zoals: H.W. Mesdag, Wally Moes, J.H.B. Koekkoek en zijn zoon David (genoemd naar zijn opa). De recensies zijn weer zeer positief. Ook liefdadigheidsexposities vinden veelvuldig plaats. Totdat in 1910 de winkel volledig uitbrandt.
Schulman is na de brand nog enige tijd actief als kunsthandelaar. In 1916 koopt hij een collectie oude schilderijen op van een verzamelaar. Er bevinden zich waardevolle werken bij, waaronder een schilderij van Murillo en een werk van Dirck Maes. Dan stopt Schulman met handelen en houdt hij zich alleen nog bezig met schilderen.
Na het overlijden van zijn vrouw in 1929 verhuist hij naar Amersfoort waar zijn dochter Margot woont met haar man Willem Willing. Daar neemt Schulman veelvuldig deel aan de exposities van de lokale kunstenaarsvereniging. De recensent beoordeelt zijn werk als jeugdig en fris. De zon is altijd een belangrijk element in zijn werk.
Op 23 maart 1941 wordt Lion 90 jaar. In 1942 verhuist hij naar Amsterdam. Hij woont daar in een pension aan de Sarphatistraat. Hij woont er nog maar kort als hij door de bezetter wordt opgepakt, gedeporteerd naar Auschwitz en vermoord.
Bronnen: Oscar Laurens Schrover, internet, de valk kunstenaars.
