Carien van Beek: ‘Verzet en SS, het verzwegen verleden van een vader’

Lang nadat haar vader was overleden, kreeg Cecilia te horen dat hij als vrijwilliger aan het oostfront had gevochten als Waffen-SS’er. Dat kon niet waar zijn. Ze was geschokt en verdrietig. Dat kon er bij haar niet in. Zo was haar vader toch niet? Hij had meegedaan aan de Februaristaking in 1941 en hij haalde ’s nachts de bordjes weg met de vreselijke tekst ‘Verboden voor Joden’. Het kon gewoon niet waar zijn. Had hij werkelijk getekend voor de Waffen-SS?

Foto: Schrijfster Carien van Beek wilde graag samen met Bep De Boer op de foto die Debby Stein du Pré maakte.

Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 164 [2023-2]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 9,50 per stuk in de Lindenhoeve en bij Bruna te koop, zolang de voorraad strekt.

Tekst: Bep (G.L.) De Boer

De Larense Carien van Beek schreef een boek over de speurtocht van een dochter, Cecilia genaamd, naar het leven van haar vader in oorlogstijd. In haar vaders jeugdjaren was hij een vrolijke Frans die van zang en muziek hield. Daarbij was het een keurige vent die zijn plichten kende. Ze wilde hier meer van weten en zodoende dook ze in het verleden van haar vader. Dit zou een pelgrimstocht worden. 

Via allerlei vrienden, kennissen en familieleden kwam ze er snel achter dat haar vader op een gezellige avond met ‘vrienden’ dronken was gevoerd en zo had getekend voor dienstneming bij de Waffen-SS. Hem was een baan in het vooruitzicht gesteld, een avontuur, eens een kijkje nemen. Hadden ze hem voorgespiegeld dat hij zo kon spioneren ten gunste van de geallieerden die er aan zouden komen, dachten ze? Het liep allemaal anders dan hij gedacht had.
Op 22 april 1942 tekende hij voor de Waffen-SS en daags daarna ging hij op transport, richting het oosten. Het werd voor hem een hel die 15 maanden zou duren. Hij wist te deserteren en terug in Amsterdam nam hij het werk bij het verzet weer op tot het eind van de oorlog. 

Het was feest in Nederland, mei 1945. Helaas niet voor haar vader. Die werd na de bevrijding aangegeven door een ‘vriend’, omdat hij bij de Waffen-SS dienst had gedaan. Hem wachtte het interneringskamp. Er kwam ook een proces omdat hij dienst had gedaan bij een vreemde krijgsmacht. Een proces waarbij de rechters, ondanks getuigenissen, zijn vreemde verhaal van verzet-Waffen-SS en weer verzet niet konden geloven.

Zijn dochter kreeg bij het NIOD informatie en in het Nationaal Archief vond ze onder meer het dagboek van haar vader, waarin hij veel heeft beschreven vanaf 25 juli 1942. Dat dagboek was voor haar de gids om alle plaatsen te gaan bezoeken waar haar vader was geweest. De schrijfster beschrijft al deze plaatsen, waar hij veel ellende meemaakte. Het werd een aangrijpende zoektocht over verraad en vertrouwen, over de pijn van het zwijgen en over een oorlog die zoveel kanten heeft. Ze neemt de lezer mee op een reis met gebeurde gebeurtenissen. Als je eenmaal aan dit boek bent begonnen, lees je het in één keer uit.

Het boek sprak mij heel erg aan, ik heb zelf de Tweede Wereldoorlog meegemaakt, niet zoals in het boek wordt omschreven, maar wel de angsten, de razzia’s, de honger en het verzet van mijn vader.

Carien van Beek, Verzet en SS, het verzwegen verleden van een vader. Bloemendaal, Schaep14, 2020.
Verkrijgbaar bij o.a. de Larense Boekhandel en Bruna, € 21,90