Een monumentale broedplaats

Een monumentale broedplaats

Onlangs is in de boerderij van ‘Gebr. van Ruitenbeek’ aan het Zevenend een showroom geopend waar 4 bedrijven zich in een nieuw concept gezamenlijk presenteren. Aannemersbedrijf Gebroeders van Ruitenbeek bestaat nog steeds; weliswaar niet in de oude vorm maar in de ruimste zin van het woord: aannemer. Jeroen Calis runt het 80 jaar oude aannemersbedrijf maar is tevens architect van ‘ZevenendZes’. Does interieur verhuisde vanaf de Torenlaan naar de centraal gelegen boerderij en combineert hun ‘etalage’ met de computer en geluidsspecialist ‘Het Digitale Huis’. Gezamenlijk vormen deze 4 bedrijven één plek van betekenis waar ze zich optimaal, ten opzichte van elkaar, kunnen presenteren. 

Dit artikel is afkomstig uit Kwartaalbericht 127 [2014-1]. Leden van de Historische Kring Laren ontvangen het kleurrijke glossy magazine 4 keer per jaar. U kunt hier lid worden. Losse nummers zijn à € 4 per stuk in de Lindenhoeve te koop, zolang de voorraad strekt.

Uit De Bel van 27 juni 1972

Hans Schaapherder

In het tegenover gelegen restaurant ‘Loetje’ – vroeger ‘De Boerenhofstede’ – spraken we met Jeroen Calis (46), zoon van Henk Calis, die van ± 1982 tot 2004 leiding gaf aan het aannemersbedrijf. Jeroen is sinds het overlijden van zijn vader – in 2008 – verantwoordelijk voor het aannemersbedrijf, ook al ziet hij het vak ‘aannemer’ meer als een adviseur met een grote kennis, expertise en een gespecialiseerd netwerk van uitvoerders. Het door de gebroeders Bart (H) en Gerard van Ruitenbeek opgerichte aannemersbedrijf, zit al sinds 1933 op deze prominente plek in Laren. De monumentale boerderij, een zogenaamde zijbaander, uit 1838 bestaat uit een woonhuis met haaks hierop het recentelijk verbouwde bedrijfsgedeelte. 

Imkers Gerrit Majoor en Jan Banis, 1912

De boerderij was – voor zo ver wij konden terugvinden – sinds de bouw in 1838 eigendom van de familie Banis. Jan Banis had daar als aannemer een werkplaats met houtopslag in de grote schuur. De naam ‘Jan Banis’ staat in een van de raampjes van de gevel gegraveerd en het is Jeroens bedoeling om juist dit soort accenten te benadrukken. De stiefdochter van Jan Banis (volgens een reactie van Kees de Boer via Facebook heet zij Leentje en woont tegenwoordig in een aanleunwoning bij Johanneshove) heeft de boerderij in 2009 aan een zus van Jeroen verkocht. Op een oproep die wij op Facebook plaatsten (Je bent een echte Laarder als…) wist Marionne Bakker te melden dat mevrouw van der Kruis in het voorste woongedeelte heeft gewoond. Olaf de Schouwer schrijft dat Jan en Annie van der Kruis zijn opa en oma waren: “Ze hebben lange tijd in het voorste deel gewoond. Het was er net de zoete inval. Altijd gezellig! Mooie herinneringen aan!” Linda Bongers schreef dat het achterste gedeelte achtereenvolgens door Bart van Ruitenbeek, Chiel Bongers en Cock Smit is bewoond. In het voorste gedeelte Oma van Ruitenbeek en toen Jan en Annie van der Kruis.

Jeroen is als architect eerst een jaar bezig geweest met de voorbereiding en ontwikkeling en daarna als aannemer nog een jaar met de restauratie van deze voormalige schuur met houtopslag. Kenmerkend voor de restauratie is dat hij zich heeft gericht op het handhaven van de atmosfeer zoals hij die jarenlang ervaren heeft. Inclusief het in de loop der jaren ontstane ‘gepruts en geknoei’ aan de monumentale boerderij. In plaats van een restauratie waarbij een tijdsbeeld wordt hersteld, probeert Jeroen de karakteristieke atmosfeer van de ‘werkplaats’ te behouden. Net als de prominent geplaatste oude versleten werkbank vóór de boerderij, die nu symbolisch plaats heeft gemaakt voor volgende ontwikkelingen.

Zo is de in de loop der tijd geërodeerde gevel (weggebeten stenen en voegsel) hersteld en opnieuw gevoegd met 18 cm brede ijsselsteentjes, zonder de uitstraling van de gevel aan de binnenzijde aan te tasten. De beëindiging van de herstelde gevel was oorspronkelijk uitgevoerd met een ‘makelaar’ * deze is om constructieve redenen weggelaten. Door nieuwe lijmtechnieken konden de bestaande raampartijen en het glas bewaard blijven en geaccentueerd worden. Maar er zijn ook hedendaagse interpretaties met behoud van het oude beeld toegepast. Zo is er aan de zijkant van de houten ’schuur’ een groot raam geplaatst wat zorgt voor de noodzakelijke lichtinval, maar aan het (voor-)aanzicht is onttrokken, door de afwerking met verticale lamellen in contrast met een traditionele houten beschieting – het zogenaamde potdekselwerk. De vroegere opslag heeft een groot daklicht gekregen. Hier kan het aanbod van fournituren onder optimale verlichtingsomstandigheden worden beoordeeld. Bij het binnengaan van die ‘opslagplaats’ valt direct het oude toiletraampje op. Het dateert uit de tijd van een uitbreiding en zit er nog precies zo als het in 1901 is gebouwd. Daarnaast de oude deur die vroeger toegang gaf tot het woonhuis; de deur is er nog, de toegang niet meer. En Jeroen is nog lang niet klaar want ook met het woonhuis, onder het met pannen gedekte deel, heeft hij nog voldoende plannen, maar hij wil uiteraard eerst zijn expertise als allround architect en aannemer ‘etaleren’.

Een ‘broedplaats voor het onverwachte’ wordt het door de 3 ondernemers genoemd: optimaal ten opzichte van elkaar. Does eigenaar Henk Smits hoorde al in een vroeg stadium over de plannen van Jeroen Calis en voelde een grote affiniteit want met dit concept was hij al langer bezig. In plaats van klanten door grote showrooms te leiden, zoals vele jaren op de Burg. Nispen van Sevenaerstraat (waar inmiddels Riviéra Maison huist) en onlangs op de Torenlaan, gelooft hij veel meer in samen met de klant een ‘idee’ of ’sfeer’ uitwerken. De huidige ruimte dient daarbij als inspiratie; de aanwezige meubels en installaties dienen als praatmodel of invalshoek. Het contrast van het oude interieur zoals de grillige steunbalken en het verweerde houtwerk met het frisse (niet noodzakelijk modern) design van de meubels is groot en aangenaam. Net zoals Jeroen ziet Henk Smits zichzelf meer als adviseur met vakmanschap en een gespecialiseerd netwerk van leveranciers. Dat geldt ook voor computers, televisies en geluidssystemen. Alhoewel deze apparaten tegenwoordig bijna niet meer uit de huiskamer weg te denken zijn, zijn ze over het algemeen lelijk, vloeken met het interieur of zijn voorzien van ontsierende bekabeling. Precies de invalshoek van Jos Jansen en de geluidsadviseurs van Het Digitale Huis. De 3 ondernemers zijn dan ook trots op het resultaat en de locatie, waar je net als voorheen in verwondering binnen kan gaan.

* Volgens wikipedia is een gevelmakelaar de bekroning van een geveltop. De makelaar vormt de verbinding van de windveren en dient tevens ter verfraaiing van de gevel. De makelaar heeft als magisch ornament ook een symbolische betekenis en zou blikseminslagen kunnen voorkomen.

Met dank aan Jeroen Calis (+ interieurfoto’s), rijksmonumenten.nl, commons.wikimedia.org, Laarder Courant De Bel, Bep (G.L.) De Boer (+ foto ‘open deur’ 26-10-1999) en allen die op mijn oproep via Facebook (Je bent een echte Laarder als…) reageerden.